Encyklopedia Zarządzania :: Mechanizmy funkcjonowania strefy euro
Przeglądanie katalogu (kliknij)
Przeglądaj katalog alfabetyczny według autorów, tytułów lub słów kluczowych. Kliknij odpowiedni przycisk poniżej, a następnie wybierz pierwszą literę nazwiska, tytułu czy słowa kluczowego.
(cytat, str. 9) Integrację określa się jako proces, ciągłe działanie prowadzące do osiągania coraz bliższej współpracy między krajami. W „Uniwersalnym słowniku języka polskiego” można także odnaleźć wytłumaczenie pojęcia integracji jako procesu „tworzenia całości z poszczególnych części, zespalania się elementów w całość, scalania”. Kryterium pozwala także ująć integrację jako stan, zjawisko, czyli sam moment osiągnięcia zamierzonego celu.
(cytat, str. 10) Pogłębianie integracji oznacza rozciąganie wspólnych uzgodnień na nowe dziedziny w obrębie jednego obszaru integracyjnego. Oznacza to przyjmowanie na szczebel ponadnarodowy nowych obowiązków (np. zwiększenie kompetencji instytucji unijnych), ale zarazem pozwala na usprawnienie działania ugrupowania integracyjnego.
(cytat, str. 10) Poszerzenie integracji może mieć aspekt terytorialny i wiąże się wtedy z przyjmowaniem nowych członków. Dotychczas w Unii Europejskiej doszło do sześciu poszerzeń: w 1973, 1981, 1986, 1995, 2004 i 2007, przy czym każde rozszerzenie różniło się pod względem liczby przyjmowanych członków. Największą akcesją pod względem liczby przyjmowanych nie rozszerzenie, kiedy przyjęto dziesięć nowych państw, głównie Europy Środkowo-Wschodniej.
(parafraza, str. 14) Cztery podstawowe (klasyczne) teorie realizacji idei integracji europejskiej: - funkcjonalizm, - neofunkcjonalizm, - federalizm, - konfederalizm.
(parafraza, str. 15) Integracja instytucjonalna wyraża się poprzez odgórną współpracę lub łączenie struktur administracyjnych, natomiast druga polega na eliminacji barier administracyjnych w celu umożliwienia swobodnego przepływu dóbr między krajami.
(parafraza, str. 20 - 21) Cele Traktatu ustanawiającego Europejską Wspólnotę Gospodarczą: 1) Znoszenie barier celnych między krajami członkowskimi, 2) Wprowadzenie wspólnej taryfy celnej na zewnętrznych granicach Wspólnoty, 3) Utworzenie w przyszłości wspólnego rynku, gdzie będzie występowała swoboda przepływu osób, towarów, usług i kapitału, 4) Zapewnienie działania niezakłóconej konkurencji na wspólnym rynku, 5) Stworzenie wspólnej polityki rolnej, wspólnej polityki handlowej wobec państw trzecich, wspólnej polityki transportowej.
(cytat, str. 23) Kompetencje wyłączne: państwa członkowskie na poziomie narodowym wykonują jedynie ustalenia zapadające na szczeblu wspólnotowym dotyczące unii celnej, polityki pieniężnej (dla strefy euro), ustanawiania reguł konkurencji niezbędnych do funkcjonowania rynku wewnętrznego, zachowania morskich zasobów biologicznych w ramach wspólnej polityki rybołówstwa, wspólnej polityki handlowej
(parafraza, str. 23 - 24) Kompetencje Unii Europejskiej można podzielić na: - kompetencje wyłączne: państwa członkowskie na poziomie narodowym wykonują jedynie ustalenia zapadające na szczeblu wspólnotowym dotyczące unii celnej, polityki pieniężnej (dla strefy euro), ustanawiania reguł konkurencji niezbędnych do funkcjonowania rynku wewnętrznego, zachowania morskich zasobów biologicznych w ramach wspólnej polityki rybołówstwa, wspólnej polityki handlowej, - kompetencje dzielone: zarówno kraje członkowskie jak i Unia mogą podejmować decyzje w dziedzinach objętych ramami prawnymi, ale gdy UE wykorzysta swoje kompetencje w sposób kompetentny, może wykluczyc działanie prawodawcze państw (działania dotyczące rynku wewnętrznego, polityki społecznej, spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej, rolnictwa i rybołówstwa (poza ochroną morskich zasobów biologicznych), środowiska ochrony konsumenta, transportu, sieci transeuropejskich, energii, przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości, bezpieczeństwa publicznego w zakresie zdrowia publicznego), - kompetencje dzielone bez możliwości wykluczenia działania prawodawczego państw, dotyczące badań, rozwoju technologicznego, przestrzeni kosmicznej, gdzie przewiduje się określanie i realizację programów, współpracy na rzecz rozwoju i pomocy humanitarnej, gdzie dopuszcza się podejmowanie działań przez Unię i prowadzenie wspólnej polityki, - kompetencje do wspierania i koordynowania polityk gospodarczych i zatrudnienia: przyjmowanie ogólnych kierunków tych polityk, - kompetencje do wspierania, koordynowania i uzupełniania pewnych dziedzin: ochrona i poprawa zdrowia ludzkiego, przemysł, kultura, turystyka, edukacja, sport, kształcenie zawodowe, obrona cywilna, współpraca administracyjna. 23-24
(parafraza, str. 23 - 24) Kompetencje Unii Europejskiej można podzielić na: - kompetencje wyłączne: państwa członkowskie na poziomie narodowym wykonują jedynie ustalenia zapadające na szczeblu wspólnotowym dotyczące unii celnej, polityki pieniężnej (dla strefy euro), ustanawiania reguł konkurencji niezbędnych do funkcjonowania rynku wewnętrznego, zachowania morskich zasobów biologicznych w ramach wspólnej polityki rybołówstwa, wspólnej polityki handlowej, - kompetencje dzielone: zarówno kraje członkowskie jak i Unia mogą podejmować decyzje w dziedzinach objętych ramami prawnymi, ale gdy UE wykorzysta swoje kompetencje w sposób kompetentny, może wykluczyc działanie prawodawcze państw (działania dotyczące rynku wewnętrznego, polityki społecznej, spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej, rolnictwa i rybołówstwa (poza ochroną morskich zasobów biologicznych), środowiska ochrony konsumenta, transportu, sieci transeuropejskich, energii, przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości, bezpieczeństwa publicznego w zakresie zdrowia publicznego), - kompetencje dzielone bez możliwości wykluczenia działania prawodawczego państw, dotyczące badań, rozwoju technologicznego, przestrzeni kosmicznej, gdzie przewiduje się określanie i realizację programów, współpracy na rzecz rozwoju i pomocy humanitarnej, gdzie dopuszcza się podejmowanie działań przez Unię i prowadzenie wspólnej polityki, - kompetencje do wspierania i koordynowania polityk gospodarczych i zatrudnienia: przyjmowanie ogólnych kierunków tych polityk, - kompetencje do wspierania, koordynowania i uzupełniania pewnych dziedzin: ochrona i poprawa zdrowia ludzkiego, przemysł, kultura, turystyka, edukacja, sport, kształcenie zawodowe, obrona cywilna, współpraca administracyjna.
(cytat, str. 23 - 24) Kompetencje dzielone: zarówno kraje członkowskie jak i Unia mogą podejmować decyzje w dziedzinach objętych ramami prawnymi, ale gdy UE wykorzysta swoje kompetencje w sposób kompetentny, może wykluczyc działanie prawodawcze państw (działania dotyczące rynku wewnętrznego, polityki społecznej, spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej, rolnictwa i rybołówstwa (poza ochroną morskich zasobów biologicznych), środowiska ochrony konsumenta, transportu, sieci transeuropejskich, energii, przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości, bezpieczeństwa publicznego w zakresie zdrowia publicznego)
(cytat, str. 27) Europejski System Walutowy miał przygotować kraje Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej do przyjęcia wspólnej waluty. System ten opierał się na trzech założeniach: wprowadzono do obiegu bezgotówkowego pieniądz o nazwie ECU (European Currency Unit), który miał służyć jako waluta referencyjna. Obok ECU, drugim filarem ESW stał się europejski mechanizm stabilizowania kursów ERM (Exchange Rate Mechanism), w którym waluty krajów członkowskich mogły odchylać się od kursu centralnego w granicach +/-2,25%. W ramach ESW wykorzystano mechanizm interwencyjny w postaci Europejskiego Funduszu Współpracy Walutowej. Z Funduszu utworzonego na podstawie wpłat w postaci złota i rezerw dolarowych wszystkich krajów członkowskich, można było udzielić krótkoterminowych pożyczek lub pożyczek o terminach dłuższych do pięciu lat.
(cytat, str. 33) Budżet ogólny Unii Europejskiej można zdefiniować w sposób zbliżony do budżetu państwa, czyli jako: - scentralizowany fundusz publiczny, w którym gromadzone są dochody pochodzące od krajów członkowskich i z którego wydatkuje się środki na realizację celów Unii Europejskiej, - plan finansowy przygotowywany przez Komisję Europejską i zatwierdzony przez Radę Unii Europejskiej oraz Parlament Europejski, - akt prawny – uchwalenie budżetu należy do wspólnej decyzji Rady UE i Parlamentu Europejskiego, która zostaje opublikowana w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej, jednak nie jest to forma ustawy, ponieważ w Traktacie z Lizbony nie wprowadzono ostatecznie pojęcia ustawy europejskiej.
(cytat, str. 34) Dochody budżetu unijnego w ponad 98% składają się z tzw. środków własnych, do których należą: tradycyjne dochody własne, podatek od wartości dodanej oraz składki oparte na dochodzie narodowym brutto. Pozostałe dochody Unii Europejskiej posiadają znaczenie marginalne, a w ich skład wchodzą wpływy z podatków od wynagrodzeń osób zatrudnionych w instytucjach i organach unijnych, odsetki karne za zwłokę w płatnościach uiszczanych na rzecz budżetu, grzywny za naruszenie prawa wspólnotowego, płatności z tytułu operacji pożyczkowych, nadwyżki z lat poprzednich oraz tzw. dochody z działalności administracyjnej instytucji (wpływy ze sprzedaży majątku ruchomego np. pojazdów i nieruchomości).
(cytat, str. 43) Europejski Fundusz Dostosowania do Globalizacji przeznaczony jest jako pomoc w powrocie na rynek pracy lub dla pracowników zmuszonych do przekwalifikowania w celu sprostania zmieniającym się ofertom pracy. Jego roczna wartość – 500 mln EUR stanowi rezerwę w budżecie ogólnym uzyskaną z marginesów dostępnych w ramach ogólnych pułapów wydatków za poprzedni rok lub z anulowanych środków na zobowiązania z poprzednich dwóch lat.
(cytat, str. 47) Europejski Fundusz Rolniczy Gwarancji wspiera działania na inijnym rynku rolnym poprzez działania interwencyjne na rynku, refundacje w przypadku wywozu produktów rolnych do państw trzecich i promowanie producentów rolnych na rynku wewnętrznym i w państwach trzecich. Jednocześnie z funduszu wypłacane są dopłaty bezpośrednie dla rolników.
(cytat, str. 49) Tożsamość europejska tworzona jest stopniowo poprzez wprowadzanie pewnych wyznacznikow, punktów odniesienia, którymi są: przjęcie hymnu i flagi, wprowadzenie obywatelstwa europejskiego i wspólnej waluty, a przez to swobody przemieszczania się w obrębie Unii oraz głosowania i kandydowania do Parlamentu Europejskiego i w wyborach samorządowych w kraju członkowskim stanowiącym obecnie miejsce zamieszkania, przygotowanie dokumentu wspólnych wartości, istnienie instytucji europejskich i wspólnego rynku
(parafraza, str. 50) Reformy Traktatu Brukselskiego z 1975 roku, Parlament Europejski uzyskał następujące prerogatywy: - możliwość podejmowania ostatecznych decyzji w zakresie wydatków nieobowiązkowych, - jako jedyna instytucja ma prawo do udzielenia lub odmowy udzielenia absolutorium, - uzyskał prawo do odrzucenia całego projektu budżetu.
(cytat, str. 59) Europejski Bank Centralny (EBC) jest bankiem centralnym Unii Europejskiej (UE) z siedzibą we Frankfurcie nad Menem. Jest instytucją odpowiedzialną za realizację polityki pieniężnej w strefie euro. Stąd też podstawowym zadaniem EBC jest utrzymanie stabilnej waluty europejskiej (euro). Cel ten osiągany jest poprzez współpracę EBC z bankami narodowymi poszczególnych członków UE skupionych w Europejskim Systemie Banków Centralnych (ESBC).