Cytaty i parafrazy (0 - 20 z 32)

• (cytat, str. 10 - 11) Z. Chojnicki przyjmuje, że „gospodarka przestrzenna to działalność organizująca przestrzennie system gospodarczy lub przestrzenna organizacja tego systemu”. W pierwszym ujęciu jest to określona działalność (gospodarowanie, organizowanie, kierowanie, zarządzanie), a w drugim wynik tej działalności, czyli zagospodarowanie przestrzeni. Pierwsze ujęcie gospodarki przestrzennej, traktowanej jako działanie, wchodzi w zakres zainteresowań nauk o zarządzaniu, w tym ekonomiki i planowania miast. Drugie ujęcie jest bardziej związane z zainteresowaniami tradycyjnej geografii ekonomicznej. Relacje między działaniami a ich skutkami w formie fizycznego zagospodarowania w przestrzeni są nierozerwalne, mają charakter sprzężeń zwrotnych. Wyróżnione znaczenia gospodarki przestrzennej są więc względem siebie komplementarne.
  
Słowa kluczowe: gospodarka

• (cytat, str. 11) Z punktu widzenia przedmiotu zainteresowania tego podręcznika, przyjmujemy, że gospodarka przestrzenna to działalność organizująca przestrzennie system społeczno-gospodarczy jednostki terytorialnej. Działalność ta ma na celu wytworzenie racjonalnego układu przestrzennego bądź jego przekształcenie tak, aby umożliwiał on efektywne i właściwe funkcjonowanie poprzez sieć powiązań, jakie zachodzą między elementami zagospodarowania oraz zapewnił możliwości trwałego rozwoju w środowisku przyrodniczym jednostki terytorialnej.
  
Słowa kluczowe: gospodarka

• (cytat, str. 12) Ład przestrzenny, którego utrzymanie jest celem polityki przestrzennej, również nie jest pojęciem jednoznacznym. Trudno też określić jego ilościowe mierniki. W przepisach prawnych z zakresu planowania przestrzennego przyjmuje się, że w zagospodarowaniu przestrzennym uwzględniać należy m.in.: 1) wymagania ładu przestrzennego, urbanistyki i architektury, 2) walory architektoniczne i krajobrazowe oraz 3) wymagania ochrony środowiska. W obowiązującej ustawie i w projekcie nowej ustawy o planowaniu przestrzennym nie precyzuje się jednak samego pojęcia ładu przestrzennego.
  
Słowa kluczowe: przestrzeń

• (cytat, str. 13) Ład przestrzenny jest więc pożądanym stanem zagospodarowania przestrzeni (elementów w niej występujących i relacji między nimi), w którym funkcjonowanie gospodarki i społeczeństwa przebiega w sposób optymalny (racjonalny społecznie i efektywny kosztowo), z możliwie najmniejszą ilością konfliktów między różnymi podmiotami i nie prowadzi do degradacji środowiska przyrodniczego. Stan ten nie jest zależny tylko od działań pojedynczego podmiotu funkcjonującego w danym miejscu (np. właściciela budynku czy działki, przedsiębiorstwa), lecz raczej efektem współzależnych i wzajemnie skorelowanych działań wielu podmiotów. Rolą samorządowych władz jednostki terytorialnej jest zatem koordynacja i regulacja działalności pojedynczych podmiotów, tak aby dążenie do osiągnięcia celów przez jedne z nich nie zagrażało innym oraz nie niszczyło pewnych wartości wspólnych dla społeczności lokalnej, regionalnej czy państwa (np. wartości przyrodniczych, kulturowych, krajobrazowych). Problemem jest wskazanie możliwości, wybór narzędzi kształtowania ładu przestrzennego i ich skuteczne wykorzystywanie w praktyce zarządzania rozwojem określonej jednostki terytorialnej.
  
Słowa kluczowe: przestrzeń

• (cytat, str. 15) W naukach ekonomicznych zarządzanie rozumiane jest jako jedna z form kierowania działalnością jednostki i oznacza działania składające się na kierowanie ludźmi w procesie gospodarowania zasobami dowolnej instytucji7. Zadaniem zarządzania jest zawsze zapewnienie realizacji celów instytucji przy zachowaniu zasady racjonalnego gospodarowania (tzn. minimalizacji nakładów na osiągnięcie przyjętego celu albo maksymalizacji korzyści przy istniejących nakładach).
  
Słowa kluczowe: zarządzanie

• (cytat, str. 15) Cechami aktywnego sposobu prowadzenia polityki przestrzennej gminy miejskiej są:
  
  - nacisk na wdrażanie ustalonych celów polityki przestrzennej, poszukiwanie skutecznych i efektywnych instrumentów wdrożenia,
  
  - analiza kosztów realizacji celów, zabezpieczenie środków finansowych, połączenie wybranych celów z możliwościami finansowymi i organizacyjnymi, wykorzystywanie zasad zarządzania projektami w realizacji projektów rozwojowych w mieście,
  
  -wykorzystywanie podejścia strategicznego w realizacji przyjętych celów rozwoju przestrzennego i powiązanych z nimi programów działania,
  
  -wykorzystywanie rozbudowanego zestawu instrumentów urbanistyczno-architektonicznych, prawnych, ekonomiczno-finansowych, organizacyjnych i marketingowych, które - w postaci spójnych programów działania - pozwalają władzom miejskim aktywnie oddziaływać na przekształcenia zagospodarowania przestrzennego oraz ułatwiają realizację infrastruktury,
  
  -stosowanie rynkowych instrumentów gospodarki gruntami zapewniających zwiększenie środków na realizację celów rozwoju miasta,
  
  -podejmowanie działań prewencyjnych, niedopuszczających do wystąpienia ograniczeń rozwoju miasta,
  
  -podejmowanie aktywnych działań na rzecz łączenia różnych, zewnętrznych źródeł finansowania w realizacji programów rozwoju przestrzennego, w tym realizacji rozwoju infrastruktury technicznej i społecznej.
  
Słowa kluczowe: polityka

• (cytat, str. 16) Współczesny proces zarządzania obejmuje następujące, wzajemnie ze sobą powiązane, elementy (por. ryc. 1):
  
• planowanie,
  
• organizowanie,
  
• motywowanie,
  
• kontrolowanie.
  
Słowa kluczowe: proces zarządzania

• (cytat, str. 16 - 17) Planowanie w zarządzaniu to przewidywanie przyszłego układu warunków i środków działania oraz sformułowanie celów działań dostosowanych do tego układu. Najważniejszymi działaniami na etapie planowania w zarządzaniu jest ustanowienie celów i zadecydowanie właściwego toku działań. Podstawową cechą planu jest jego celowość. Koncentruje on działania jednostek (podwładnych, ludzi, uczestników) na określonych przez kierownika (władze samorządowe) celach. Bez planu funkcjonowanie dowolnej instytucji, w tym również jednostki terytorialnej, staje się zbiorem przypadkowo podejmowanych działań. Według Krzakiewicza planowanie w zarządzaniu jest odpowiedzią na niepewność kreowaną przez elementy otoczenia i stanowi warunek sprawnej realizacji procesu ciągłego dostosowywania organizacji do otoczenia.
  
Słowa kluczowe: planowanie

• (cytat, str. 17) Prawidłowo przygotowany plan, zgodnie z zasadami przyjętymi teorii zarządzania, powinien posiadać, oprócz jasno określonego celu, także następujące cechy:
  
• realność; powinien opierać się na dokładnym rozpoznaniu obiektywnych uwarunkowań funkcjonowania organizacji, instytucji, jednostki przestrzennej,
  
• konkretność; sformułowane cele powinny być określone w sposób możliwie ścisły i wymierny,
  
• terminowość; powinno określić się termin zakończenia planowanych działań, co w założeniu ma mobilizować osoby realizujące plan,
  
• kompletność; to cecha, która jest jednym z warunków zapewnienia realności planu i oznacza konieczność objęcia planowaniem wszystkich niezbędnych działań do realizacji założonego celu,
  
• hierarchiczność zadań planistycznych; duża liczba zadań zawartych w planie charakteryzujących się różną skalą trudności i ważności, wymaga przyjęcia określonej hierarchii i sekwencji podejmowanych zadań,
  
• elastyczność; cecha ta powinna zapewnić realizację celu także w zmieniających się warunkach, np. poprzez branie pod uwagę różnych możliwych wariantów rozwiązań,
  
• perspektywiczność; oznacza ona konieczność zapewnienia korelacji różnych okresów, plany krótkookresowe powinny być częścią planów długookresowych lub perspektywicznych.
  
Słowa kluczowe: plan

• (cytat, str. 25) Regulacje bezpośrednie polityki przestrzennej to:
  
• przepisy regulujące korzystanie z powierzchni i przestrzeni,
  
• przepisy z zakresu planowania przestrzennego, prawa budowlanego, gospodarki gruntami i nieruchomościami budowlanymi,
  
• normy zbierania i przetwarzania informacji o stanie środowiska przyrodniczego, użytkowaniu gruntów, katastrze, stanie gospodarki lokalnej gmin wiejskich i miejskich,
  
• przepisy regulujące korzystanie z zasobów naturalnych, w tym z przestrzeni (tereny chronione, specjalne strefy ochronne wokół ujęć wody, wokół parków narodowych, zasady korzystania z przestrzeni w uzdrowiskach),
  
• przepisy wdrażające organizację systemu zarządzania gospodarką przestrzenną w jednostkach samorządowych,
  
• normy i standardy urbanistyczne, normy budowlane oraz normy z zakresu ochrony środowiska (np. normy emisji zanieczyszczeń i składowania odpadów, normy dopuszczalnego hałasu, oceny oddziaływania inwestycji na środowisko, dopuszczalne rozwiązania w zakresie budowy autostrad, rozporządzenia o warunkach sytuowania budynków),
  
• miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego.
  
Słowa kluczowe: polityka

• (cytat, str. 35) Możliwości korzystania ze środowiska i jego zasobów w przypadku własności prywatnej i zbiorowej mogą być ustalane w formie:
  
• reglamentacji zwyczajowej - przyjęte w danym społeczeństwie normy, sposoby zachowania się i korzystania z dóbr natury. Przestrzeganie norm zwyczajowych i odpowiedzialność za stan środowiska przyrodniczego przy tej formie reglamentacji dóbr środowiskowych zależy w dużym stopniu od poziomu świadomości ekologicznej mieszkańców,
  
• reglamentacji administracyjnej - ustalone aktami prawnymi zasady korzystania z zasobów środowiska przyrodniczego (ustalenia prawa planowania przestrzennego, prawa budowlanego, prawa wodnego, prawa ochrony środowiska przyrodniczego i inne) - prawidłowa administracyjna reglamentacja dóbr i usług środowiskowych wymaga zapewnienia egzekwowalności przyjętych norm i najczęściej musi być wspierana instrumentami ekonomicznymi. Hi właśnie reglamentacja dostępu do środowiska i jego komponentów jest współcześnie powszechnie wykorzystywana w krajach wysoko i średnio rozwiniętych,
  
• reglamentacji rynkowej - wprowadza się ceny za wykorzystywanie dóbr i usług środowiskowych, mogą to być np.: opłaty za emisję zanieczyszczeń do atmosfery, ceny wody i opłaty za ścieki, opłaty za składowanie odpadów, ceny biletów wstępu do parków narodowych, opłaty klimatyczne, opłaty koncesyjne za możliwość eksploatacji surowców naturalnych, ceny surowców i ceny gruntów. Rynkowa reglamentacja wykorzystywania dóbr i usług środowiskowych, opierająca się na mechanizmach ekonomicznych, jest najczęściej uzupełnieniem reglamentacji administracyjnej.
  
Słowa kluczowe: środowisko

• (cytat, str. 36) Wartość ekonomiczna zasobów środowiska przyrodniczego należy do najtrudniejszych zagadnień w ekonomii środowiskowej. Ten sam element środowiska może mieć różną wartość dla różnych podmiotów dokonujących wyceny. Oszacowana zbyt nisko wartość zasobów grozi ich nadmierną eksploatacją i w efekcie degradacją ekosystemu. Oszacowana zbyt wysoko wartość zasobów środowiska może skutkować obniżeniem konkurencyjności przedsiębiorstw wykorzystujących je i wprowadzających produkty na rynki krajowe.
  
Słowa kluczowe: wartość

• (cytat, str. 65) Przyczyny powstawania korzyści skali to: specjalizacja pracy i wyposażenia technicznego, utrzymywanie mniejszych rezerw w przeliczeniu na jednostkę produkcji, korzystniejsze warunki uzyskiwane przy zakupie dużych partii surowców i półfabrykatów, niższe jednostkowe koszty masowego zakupu. Nieco inaczej oszczędności uzyskiwane dzięki koncentracji produkcji w danym miejscu określa Hoover . Przyjmuje, że zmniejszenie kosztów w fabryce, która więcej produkuje wynika z oddziaływania trzech zasad:
  
• wielokrotności - dla danej maszyny produkcyjnej istnieje pewna minimalna efektywna wydajność, zbyt mała liczba produktów lub konsumentów ogranicza tą efektywność; podobnie jest w ośrodkach usługowych - zbyt mała liczba klientów nie wystarczy dla zapewnienia zysku,
  
• komasowanie rezerw - pewne rezerwy materiałów i narzędzi muszą być utrzymywane w każdej fabryce jako zabezpieczenie przed wypadkami, przerwami w dostawach oraz nagłymi zmianami popytu po to żeby utrzymać produkcję. Wielkość niezbędnego zapasu często nie jest proporcjonalna, a najczęściej jest znacznie mniej niż proporcjonalna. Duże przedsiębiorstwo ma więc możliwość ograniczenia rezerw w stosunku do jednego produktu czy klienta,
  
• transakcje masowe - bodźcem do produkcji na wielką skalę może być obniżka cen jednostkowych materiałów i usług nabywanych w innych przedsiębiorstwach. Na przykład gaz i energię elektryczną sprzedaje się odbiorcom w przemyśle wg pewnych taryf, odpowiadającym często oszczędnościom na dostawach tych czynników w wielkich ilościach. Podobne oszczędności wystąpią w transporcie do odbiorców i współpracowników.
  
Słowa kluczowe: korzyści skali

• (cytat, str. 67) Ekonomiczne korzyści urbanizacji dla przedsiębiorstw wynikają z powiązań między różnymi dziedzinami gospodarki oraz między przedsiębiorstwami a gospodarką lokalną wielkiego miasta. Polegają one między innymi na:
  
  1)korzyściach wynikających z udogodnień transportowych i redukcji kosztów transportu w węzłach komunikacyjnych, jakimi są wielkie miasta (większy i technicznie doskonalszy potencjał transportowy, kooperacja transportu szynowego, drogowego, lotniczego i ewentualnie wodnego w miastach portowych, łatwiejsza dostępność do rynku regionalnego i krajowego, redukcja mas przewozowych dzięki lokalnemu rynkowi zbytu);
  
  2)korzyściach wynikających z istnienia zróżnicowanego i zasobnego rynku pracy; kwalifikacje pracowników dużych ośrodków miejskich są z reguły wyższe niż ośrodków małych i ośrodków wiejskich położonych w znacznym oddaleniu od centrum aglomeracji;
  
  3)korzyściach wynikających z możliwości wykorzystywania infrastruktury technicznej i społecznej stworzonej już przez gospodarkę lokalną. Ma to szczególne znaczenie w odniesieniu do usług wyższego rzędu, z których korzystają pracujący na terenie danego miasta;
  
  4)korzyściach wynikających z możliwości współpracy z ośrodkami badawczo-rozwojowymi i uczelniami wyższymi zlokalizowanymi na terenie wielkiego miasta. Możliwość współpracy w dziedzinie rozwoju i nauki ma szczególne znaczenie na etapie rozwoju gospodarki opartej na wiedzy. W etapie tym miasta stają się biegunami rozwoju społeczno-gospodarczego i mogą kreować wzrost obszarów położonych w sąsiedztwie właśnie dzięki istnieniu wewnątrz nich dużych ośrodków badawczo-rozwojowych;
  
Słowa kluczowe: korzyść

• (cytat, str. 80) W polskim systemie planowania przestrzennego przyjęto kilka podstawo-ch zasad:
  
• zasada zrównoważonego rozwoju,
  
• zasada ochrony wartości wysoko cenionych,
  
• zasada samodzielności planistycznej gminy,
  
• zasada władztwa planistycznego gminy,
  
• zasada uspołecznienia procesu planowania,
  
• zasada ochrony interesu prawnego podmiotów dotkniętych ustaleniami planistycznymi,
  
• zasada spójności systemu planowania przestrzennego.
  
Słowa kluczowe: zasada

• (cytat, str. 81) Podstawową zasadą leżącą u podstaw polskiego systemu planowania przestrzennego jest zasada zrównoważonego rozwoju. Pojęcie rozwoju zrównoważonego jest nieostre. Istotą rozwoju zrównoważonego i trwałego jest zapewnienie trwalej poprawy jakości życia współczesnych i przyszłych pokoleń poprzez kształtowanie właściwych proporcji między kapitałem ekonomicznym, ludzkim i przyrodniczym4. Jest to rozwój oparty na właściwie ukształtowanych strukturach, których składową jest środowisko przyrodnicze, a kryterium integrującym jakość życia. Na jakość życia składa się także zagospodarowanie przestrzenne, walory estetyczne zabudowy, ograniczenie konfliktów w przestrzeni, czyli zapewnienie ładu przestrzennego. Zastosowanie zasady zrównoważonego rozwoju wymaga jednak zoperacjonalizowania wielu pojęć i przeniesienia ich do obowiązujących przepisów z zakresu planowania przestrzennego.
  
Słowa kluczowe: zasada

• (cytat, str. 81) W procesie planowania przestrzennego obowiązuje zasada ochrony wartości wysoko cenionych, do których zalicza się: walory architektoniczne i krajobrazowe, cenne walory przyrodnicze, walory istotne dla zdrowia człowieka, dziedzictwo kulturowe i dobra kultury, walory' ekonomiczne przestrzeni, prawa własności oraz potrzeby obronności i bezpieczeństwa państwa. Wartości te mają zasadnicze znaczenie dla racjonalnego gospodarowania przestrzenią i zostały wymienione w przepisach ogólnych obowiązującej ustawy. Przepisy te nie są bezpośrednio obowiązujące. Obowiązek ten istnieje w takim zakresie, w jakim przewidują to przepisy szczególne zawarte w dalszej części ustawy oraz w innych przepisach prawa materialnego.
  
Słowa kluczowe: zasada

• (cytat, str. 81) Podstawą samorządności terytorialnej państwa jest gmina, która jest jednocześnie najważniejszym podmiotem planowania przestrzennego w Polsce - posiada władztwo planistyczne i władczo dysponuje przestrzenią. Gmina (zgodnie z ustawą O samorządzie gminnym) wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność, posiada osobowość prawną, a jej samodzielność podlega obronie sądowej. Gmina realizuje zadania publiczne o znaczeniu lokalnym, z których do zadań własnych zalicza się sprawy związane z:
  
  1.Infrastrukturą techniczną (np. drogi, wodociągi, komunikacja publiczna).
  
  2.Infrastrukturą społeczną (szkolnictwo, ochrona zdrowia, opieka społeczna).
  
  3.Porządkiem i bezpieczeństwem publicznym (np. ochrona przeciwpożarowa).
  
  4.Ładem przestrzennym i ekologicznym (planowanie przestrzenne, ochrona środowiska).
  
Słowa kluczowe: gmina

• (cytat, str. 82) Zasada ochrony interesu prawnego podmiotów dotkniętych ustaleniami planistycznymi zakłada, że w prawie do zagospodarowania terenu z właścicielem zrównany jest każdy, kto ma tytuł prawny do tego terenu. Może ono wynikać nie tylko z prawa własności, ale także z prawa użytkowania wieczystego, umowy najmu lub dzierżawy. Każda jednostka ma prawo do ochrony własnego interesu prawnego przy zagospodarowaniu terenów należących do innych osób lub jednostek organizacyjnych. Oznacza to, że właściciel jest zobowiązany do takiego zagospodarowania terenu, aby nie naruszać niczyjego interesu prawnego.
  
Słowa kluczowe: zasada

• (cytat, str. 83) Na każdym szczeblu procesu planowania przestrzennego zapewniony jest, zgodnie z zasadą uspołecznienia planowania, udział społeczny. Największe znaczenie ma ono na najniższym poziomie planowania. Uwagi składane do projektów planów miejscowych, po ich wyłożeniu mogą ograniczać konflikty interesów w przestrzeni. Ponadto partycypacja społeczna, zaangażowanie grup społecznych i organizacji biznesowych oraz organizacji pozarządowych może być rozumiana jako wyraz społecznego uznania dla celowości zamierzenia planistycznego i traktowana jako czynnik zwiększenia skuteczności zarządzania w gospodarce przestrzennej. Uspołecznienie procesu planowania może być także czynnikiem tworzenia społeczeństwa obywatelskiego, czyli takiego, w którym obywatele mają ustawowo zagwarantowane możliwości współudziału w podejmowaniu decyzji w różnych sferach życia publicznego.
  
Słowa kluczowe: zasada