Encyklopedia Zarządzania :: Organizacja na kraw��dzi chaosu
Przeglądanie katalogu (kliknij)
Przeglądaj katalog alfabetyczny według autorów, tytułów lub słów kluczowych. Kliknij odpowiedni przycisk poniżej, a następnie wybierz pierwszą literę nazwiska, tytułu czy słowa kluczowego.
(cytat, str. 13) Dominujące teorie zarządzania w dużej mierze opierają się na mikroekonomicznych założeniach teorii neoklasycznej. Jednym z fundamentalnych założeń jest idea zamkniętego systemu równowagi.
(cytat, str. 15) Neoklasyczna teoria mikroekonomii, a tym samym klasyczne teorie zarządzania, są krytykowane z powodu niedoceniania roli innowacyjności w kształtowaniu rynku. Już J. Szumpeter poddał krytyce klasyczne teorie ekonomiczne oparte na cenie jako głównym wyznaczniku walki konkurencyjnej, wskazując na innowacje jako podstawowe źródło konkurencji oraz na istnienie prawidłowości drogi rozwoju ekonomicznego poprzez „proces innowacyjny”.
(cytat, str. 19) Wiele rozwiązań teoretycznych i doświadczeń, szczególnie z innych obszarów nauki, jak biologia, fizyka, teoria ewolucji czy automatyka, identyfikuje kilka cech, które są wspólne dla wszystkich systemów złożonych. Są to; (1)interakcje i pozytywne sprzężenia zwrotne, (2) wzrastające przychody, (3) ewolucyjność i nie liniowość procesów oraz zależność zdarzeń
(cytat, str. 19) Rynek jest takim właśnie złożonym systemem samoadaptującym się. Działa na nim duża liczba samodzielnych agentów – dostawców, producentów i odbiorców. Ich działania są równoległe, ale współzależne. Nie ma jednej jednostki rządzącej funkcjonowaniem rynku – pomimo wysiłków rządów czy banków centralnych, procesy zmian na rynkach ą wynikiem skomplikowanych interakcji pomiędzy wszystkimi graczami, a nie pojedynczych decyzji gremiów.
(cytat, str. 27 - 28) Systemy złożone są układami ulęgającymi ciągłym zmianom. Przechodzą ciągły proces ewolucji. Dotyczy to również rynków. Zrozumienie procesu ewolucji takiego sytemu może mieć wpływ na to, jak powinno działać przedsiębiorstwo pragnące odnieść na tym rynku sukces. Chcąc zrozumieć proces ewolucji systemu złożonego wykorzystać można analogie do systemów biologicznych. Część współczesnych badań wskazuje, ze proces ewolucji organizmów nie zachodzi w sposób ciągły, lecz jest serią gwałtownych erupcji różnorodnych gatunków – tzw. drgającym stanem równowagi. Dzieje się tak dlatego, że systemy biologiczne, jako złożone systemy samoadaptujące się, są układem dynamicznym, który nigdy nie istnieje w stabilnym układzie stacjonarnym, lecz spontanicznie dąży do charakterystycznego, chwiejnego stanu krytycznego.
(cytat, str. 31) Kluczową charakterystyką drgającego stanu równowagi jest to, że początek zmiany oznacza gwałtowny rozwój różnych koncepcji – mutacji w systemach biologicznych, wynalazków w postępie technologicznym czy alternatywnych strategii na rynku. Wynika to z tego, że poszczególni uczestnicy, poszukując optymalnej drogi rozwoju, stosują odmienne rozwiązania.
(cytat, str. 34) Drugą skrajna alternatywną jest stan chaosu. Nie istnieją struktury, wszystko jest zmienne. Skala interakcji pomiędzy agentami jest ogromna, co stymuluje kolejne zmiany. System ciągle, coraz szybciej ewoluuje. W biologii i ekologii stosuje się termin efekt Czerwonej Królowej (zaczerpnięty z powieści Alicja w krainie czarów, gdzie królowa kazała Alicji biec jak najszybciej, aby móc pozostać w tym samym miejscu), który obrazuje gwałtowną ko ewolucję gatunków, przebiegającą na kształt wyścigu zbrojeń.
(cytat, str. 35 - 36) Podobnie jak w przypadku neoklasycznych teorii mikroekonomii, klasyczne teorie planowania i zarządzania strategicznego są silnie osadzone w newtonowskiej szkole myślenia – wielu autorów wskazuje na to, że założenia, będące podstawą neoklasycznej teorii ekonomii. Założenia te są określane jako newtonowskie, wykorzystując analogię do klasycznej fizyki. Do założeń tych należą między innymi: - jasny podział skutków i przyczyn zdarzeń oznaczający, ze określone działania prowadzą do przewidywalnych wyników, - powiązanie dynamiki sukcesu z dążeniem do stanu równowagi, czyli stabilności, regularności i przewidywalności, - dążenie do równowagi w dużej mierze determinowane przez mechanizm negatywnego sprzężenia zwrotnego.
(cytat, str. 37) Teoria Portera, podobnie jak inne klasyczne teorie zarządzania strategicznego zakłada, ze przemysł jest rynkiem zbudowanym z grup niezależnych graczy (odbiorców, dostawców, konkurentów), na którym istniej relatywnie niski poziom niepewności, a zachowania konkurentów są determinowane ich pozycją w sektorze i stąd w miarę łatwe do przewidzenia.
(parafraza, str. 39) D. Levy sformułował kilka interesujących implikacji, jakie dla zarządzania strategicznego wynikają z teorii systemów złożonych. Są to między innymi następujące tezy: - Długoterminowe planowanie jest bardzo utrudnione. -Dramatyczne zmiany mogą się pojawić nieoczekiwanie. - Przemysł nie dąży do jednego stanu równowagi
(cytat, str. 57) Jakie są konsekwencje przeniesienia teorii ewolucji systemów na grunt procesu rozwoju organizacji? Przede wszystkim oznacza to, że aby przedsiębiorstwo mogło konkurować w warunkach drgającego stanu równowagi, powinno uniknąć pułapki nadmiernej ewolucji w kierunku maksymalnej efektywności, gdyż oznacza ona poważne ograniczenie zdolności organizacji do dopasowania się do drgań na rynku.
(cytat, str. 61) Proces uczenia się jest procesem, dzięki któremu przedsiębiorstwo akumuluje i rozpowszechnia zdobywane doświadczenia. Dzięki niemu możliwe jest osiąganie ciągłych usprawnień Procesy uczenia się odgrywają szczególną, pozytywną rolę w budowie efektywności operacyjnej przedsiębiorstwa, pozwalając na rozpowszechnianie i internalizację nowych doświadczeń i rozwiązań przede wszystkich członków organizacji.
(cytat, str. 63) Innowacyjność, elastyczność i przedsiębiorczość są cechami przedsiębiorstwa niezbędnymi dla uniknięcia efektów starzenia się oraz nadmiernej stabilizacji organizacji. Są to procesy tkwiące u źródeł zdolności do samoodnowy.
(cytat, str. 64 - 65) Analizując działania podejmowane przez te firmy, zidentyfikować można cztery elementy, które stanowią fundamenty organizacji na krawędzi chaosu, a które są spójne z zarysowanymi wcześniej cechami współczesnej organizacji. Elementami tymi są: - Mechanizmy konstruktywnej konfrontacji - Procesy uczenia się - Otwarty system informacyjny - Kultura organizacyjna
(cytat, str. 64) Kształtowanie kultury organizacyjnej odgrywa więc ważna rolę we wprowadzeniu jakiejkolwiek zmiany w organizacji. W tym również w budowie organizacji funkcjonującej na krawędzi chaosu.
(cytat, str. 65) Konstruktywna konfrontacja to zdolność do podważania dotychczasowych kierunków działania, zasad i opinii. Konstruktywna konfrontacja oznacza gotowość do podejmowania ryzyka i eksperymentowania, tworzenia „chaosu informacyjnego” w organizacji, jak również gotowość do ciągłej zmiany.
(cytat, str. 66) Trzecim fundamentem organizacji funkcjonującej na krawędzi chaosu jest otwarty system informacyjny. Jest to proces swobodnego przepływu i wymiany informacji w całej organizacji, który jest oparty na nowej kulturze informacyjnej.
(cytat, str. 67) W organizacji funkcjonującej na krawędzi chaosu ten zespół współczesnych norm i wartości to miedzy innymi: - Gotowość do dzielenia się wiedzą i informacjami oraz otwartość na informację (idee, koncepcję) przekazywane przez innych, co dotyczy zarówno samej organizacji, jak i kontaktów z jej otoczeniem. - Dążenie do ciągłej poprawy wyników działania, zarówno na poziomie całej organizacji, działu, jak i na poziomie jednostki. - Popieranie podejmowania ryzyka, tworzenia alternatywnych rozwiązań, eksperymentowanie oraz akceptacja możliwości popełnienia błędów. - Gotowość i dążenie do pracy z innymi (np.: w zespołach, pomiędzy działami)
(parafraza, str. 87 - 90) Konstruktywna konfrontacja związana jest co najmniej trzema elementami, których istnienie w organizacji stymuluje jej zdolność do samoodnowy. Są to: - zdolność do podważania przyjętych założeń, zasad i wartości - tworzenie chaosu informacyjnego - gotowość do podejmowania ryzyka i akceptacji możliwości popełnienia błędów
(parafraza, str. 95 - 118) Stymulatory konstruktywnej konfrontacji to: - strategiczna inspiracja - rozwiązania organizacyjne i systemowe, praca w grupach - eksperymentowanie