Encyklopedia Zarządzania :: Organizacje oparte na wiedzy
Przeglądanie katalogu (kliknij)
Przeglądaj katalog alfabetyczny według autorów, tytułów lub słów kluczowych. Kliknij odpowiedni przycisk poniżej, a następnie wybierz pierwszą literę nazwiska, tytułu czy słowa kluczowego.
(cytat, str. 11) Organizacja wiedzy oparta jest na strukturze sieciowej, a podstawowym systemem zarządzania jest system zarządzania wiedzą, który integruje działanie pozostałych podsystemów organizacji.
(cytat, str. 11) Wiedza to elastyczna i dynamiczna substancja niematerialna o trzech zasadniczych postaciach: spersonalizowanej, skodyfikowanej, ugruntowanej.
(cytat, str. 11) Efektywne działanie w warunkach gospodarki opartej na wiedzy i uzyskanie poziomu organizacji opartej na wiedzy wymusza zmianę ról, modeli kompetencji, postaw, sposobów myślenia ludzi dla niej pracujących.
(cytat, str. 11) W gospodarce opartej na wiedzy zasadniczym źródłem wartości staje się wiedza, dlatego też organizacje chcące w tych warunkach odnosić sukcesy, muszą skoncentrować uwagę na procesach z udziałem wiedzy, a w szczególności jej pozyskiwania, tworzenia, transferu, ochrony, udostępniania i wykorzystania. W celu realizacji tych zadań tworzyć muszą systemy zarządzania wiedzą.
(cytat, str. 11) Dla dynamizacji procesów z udziałem wiedzy, a w szczególności jej zdobywania i szybkiego wykorzystania, istotnym zasobem organizacji stają się relacje wewnątrzorganizacyjne oraz te tworzone i utrzymywane z otoczeniem. Także wysoka dynamika zmian zachodzących w otoczeniu i wzrost poziomu niepewności wymusza koncentrację na pozyskiwaniu partnerów i odpowiednie kształtowanie relacji z interesariuszami, a w szczególności z klientami.
(cytat, str. 16) Lata 80. zaczyna się nazywać początkiem ery zasobów ludzkich, od kiedy szczególną wagę przypisuje się wiedzy i umiejętnościom ludzi, jako podstawie elastyczności organizacji, samoorganizacji i kreatywności prowadzącej do innowacji.
(cytat, str. 20) Zasadniczą różnicą między nową ekonomią a ekonomią klasyczną (obejmującą kategorię trzech czynników wytwórczych - praca, kapitał, ziemia) jest założenie, że wiedza jest podstawowym czynnikiem wytwórczym w sensie jej decydowania o sposobie racjonalnego wykorzystania podstawowych czynników wytwórczych.
(cytat, str. 20) Zasadniczą różnicą między nową ekonomią a ekonomią klasyczną (operującą kategorią trzech czynników wytwórczych - praca, ziemia, kapitał) jest założenie, że wiedza jest podstawowym czynnikiem wytwórczym w sensie jej decydowania o sposobie racjonalnego wykorzystania podstawowych czynników wytwórczych.
(cytat, str. 21) Cechy gospodarki opartej na wiedzy według A.Herman: - czynnik rzadkości zasobów przestaje odgrywać decydującą rolę, a jego miejsce zajmuje czynnik obfitości; w przeciwieństwie do zasobów tradycyjnych, wiedza i informacja wraz z coraz szerszym zastosowaniem zwiększają swoją wartość, - czynnik tradycyjnie pojmowanej lokalizacji traci swoje dotychczasowe znaczenie; dzieje się tak między innymi przez wykorzystanie outsourcingu, którego stosowanie niejednokrotnie wynika z faktu, że koszty pozyskiwania potrzebnych zasobów są niższe na zewnątrz przedsiębiorstwa niż wewnątrz jego organizacji, a technologie informacyjne potęgują ten proces, zapewniając większą przejrzystość informacji; kluczowym czynnikiem decydującym o konkurencyjności jest nie tyle posiadanie i własność zasobów produkcyjnych, ile możliwość dostępu i korzystania z nich; ułatwieniem staje się technika informacyjna, której wykorzystanie obniża znaczenie czynnika czasu i przestrzeni, - w miejsce łańcucha wartości pojawia się sieć wartości, która decyduje o poziomie konkurencyjności; rozbicie tradycyjnego łańcucha wartości na część rzeczowo-przedmiotową (materialną) i wirtualną, powoduje konkurowanie w dwóch wymiarach; pojawia się więc nowy wymiar konkurencji - informacji i wiedzy, a wirtualny łańcuch wartości staje się nowym miejscem kreowania wartości przedsiębiorstwa.
(cytat, str. 21) Cechy gospodarki opartej na wiedzy według S.Borkowskiej: - wzrost sektora wiedzy mierzony wzrostem odsetka zatrudnionych w nim pracowników oraz wzrostem udziału PKB, - dominacja kapitału intelektualnego jako czynnika zmian technologicznych, - szybkie tempo zmian technologicznych, - duża rola technologii informacyjnych i telekomunikacyjnych w rozwoju innowacji, - wzrost roli popytu na kreowanie wiedzy oraz relatywny spadek znaczenia podaży wiedzy w powstawaniu innowacji; wzrasta więc znaczenie wiedzy aplikacyjnej tworzonej w organizacjach gospodarczych, a zatem i wzrasta rola organizacji w tworzeniu, upowszechnianiu i wdrażaniu wiedzy, - tworzenie wiedzy w procesie interaktywnym, spiralnym, łączącym wiedzę skodyfikowaną i ukrytą, - dominacja tworzenia wiedzy w małych i średnich firmach.
(cytat, str. 21) Cechy gospodarki opartej na wiedzy według K.Kelly: globalność, faworyzowanie bytów niematerialnych (idei, informacji, powiązań), silne wewnętrzne połączenia.
(cytat, str. 22) Cechy gospodarki opartej na wiedzy według A.L.Platonoff, S.Syska-Romańczuk i B.Moszoro: - wzrost gospodarki usług i inwestycje w aktywa niematerialne, - potrzeba nowej technologii informacyjnej i łącznościowej oraz nowego społeczeństwa informacyjnego, - nowe wymagania i podejście do wiedzy w uczących się organizacjach.
(cytat, str. 22) W gospodarce opartej na wiedzy zasadniczym i urastającym do rangi strategicznego zasobu staje się wiedza. Jest ona podstawą zasobów niematerialnych, ich głównym elementem, a także podstawą budowy wszystkich składników kapitału intelektualnego, przy czym okazuje się, że dostęp do zasobów finansowych i materialnych jest obecnie o wiele bardziej uproszczony niż do zasobów wiedzy. Sytuacja ta stawia organizacje przed nowymi wymaganiami. Zmuszone są one poszukiwać efektywnych modeli uczenia się i zarządzania wiedzą.
(cytat, str. 22 - 23) Na silnie konkurencyjnym rynku w ramach gospodarki opartej na wiedzy innowacyjność uważa się za niezbędny warunek przetrwania firmy. W dużej mierze koncentruje się ona na wyrobach i świadczonych usługach, ale dotyczy też całości organizacji, jej form i sposobów realizacji działalności. W efekcie tego wydatki ponoszone na prace badawczo-naukowe w USA i innych zaawansowanych gospodarkach wykazują silny i stabilny wzrost.
(cytat, str. 22) Cechy gospodarki opartej na wiedzy według E.Skrzypek: - gospodarka "świadczeń", większość pracowników zatrudniona jest w sektorze usług, - głównym potencjałem jest wiedza, - gospodarka nadmiaru czy raczej "nadmożliwości", - bezpośrednio oparta na generowaniu, dystrybucji i zastosowaniu informacji i wiedzy, - przeważająca większość firm opiera swoją przewagę konkurencyjną na wiedzy.
(cytat, str. 25) Szczególnym wyróżnikiem gospodarki opartej na wiedzy jest jej sieciowość. Istotne stają się zwłaszcza sieci gospodarcze (ciągi powiązań między organizacjami gospodarczymi), sieci komputerowe (Internet, Intranet, Ekstranet) oraz sieci społeczne (wspólnoty towarzyskie, wspólnoty wiedzy, wspólnoty zainteresowań, konsumenckie, kliencie itp.). Wszystkie wzajemnie się przenikają, oddziałując na siebie i tworząc specyficzne warunki konkurowania, współpracy i wpływu organizacji na otoczenie, jak i otoczenie na organizacje. Warunki te tworzą konieczność identyfikowania powiązań i kształtowania relacji między uczestnikami rynku w skali globalnej.
(cytat, str. 25) Zmiany w otoczeniu i oparcie się gospodarki światowej na wiedzy spowodowało pojawienie się nowych idei i przekonań na temat tego jak ma wyglądać zarządzanie i do czego powinno prowadzić.
(cytat, str. 26) M. Romanowska charakteryzując model nowoczesnego przedsiębiorstwa wyróżnia cztery następujące jego cechy: szczupłość (w sensie odchudzania będącego efektem outsorcingu, lean management, lean production, dywestycji), elastyczność, inteligencję, kooperatywność (przedsiębiorstwo współdziałające, a nie konkurujące). Wskazuje jednocześnie, że cechy te mają charakter komplementarny, a nie alternatywny.
(cytat, str. 27 - 28) Organizacje wiedzy (organizacje oparte na wiedzy) "to organizacje, których zasadniczy, zasobem są zasoby niematerialne oparte na wiedzy. Zasoby OW stanowią zatem specyficzną konfigurację wspólnie wykorzystywanych zasobów rzeczowych, finansowych, informacyjnych, ludzkich kompetencji i relacji. W nich wiedza staje się jednym z podstawowych obiektów zarządzania, a proces zarządzania tym zasobem integrującym działanie całej organizacji ma doprowadzić do powstania wiedzy wyróżniającej (wyjątkowej i pod względem poziomu innowacyjności nie spotykanej nigdzie w otoczeniu), której wykorzystanie wzbogaci organizację o nadkonkurencyjność wobec innych w otoczeniu.
(cytat, str. 29 - 30) Wysoki stopień turbulencji otoczenia to zasadniczy powód konieczności uelastycznienia struktur organizacyjnych i przyjęcia nowych rozwiązań organicznych. W tradycyjnych rozwiązaniach struktur organizacyjnych jednym z elementów utrudniających funkcjonowanie w ramach dynamicznego otoczenia jest dominacja zależności hierarchicznych. Może ona prowadzić do uzależnienia pracowników od "wszechwiedzącego" przełożonego sterującego szczegółowo pracą podwładnych. Chociaż zależności hierarchiczne stanowią jeden z elementów integracji organizacji, to jednak powodować mogą trudności w kooperacji poziomej, komunikacji i konflikty między ludźmi, a także osłabienie poziomu inicjatyw pracowników. Z hierarchizacją związany jest także poziomy podział prac stanowiący oddzielenie pracy koncepcyjnej od wykonawczej. Prowadzi to do obniżenia elastyczności struktury.