Encyklopedia Zarządzania :: Nauka o informacji naukowej (informatologia)
Przeglądanie katalogu (kliknij)
Przeglądaj katalog alfabetyczny według autorów, tytułów lub słów kluczowych. Kliknij odpowiedni przycisk poniżej, a następnie wybierz pierwszą literę nazwiska, tytułu czy słowa kluczowego.
(cytat, str. 22) Nauka o informacji naukowej (informatologia) należy do nauk praktycznych, które zajmują się różnymi dziedzinami działalności ludzkiej.
(cytat, str. 22) Informacja naukowa to całokształt zagadnień teoretycznych i praktycznych związanych z działalnością informacyjną, a w szczególności z gromadzeniem, dokumentowaniem, selekcją, przetwarzaniem, zapisem informacji i jej rozpowszechnieniem.
(cytat, str. 23) Nauka o informacji naukowej powstała i rozwinęła się na gruncie działalności naukowoinformacyjnej, której rodowód związany jest genetycznie z od dawna uprawianymi dziedzinami praktyki - bibliotekarstwem i bibliografią, mającymi na celu gromadzenie, przechowywanie, opisywanie i udostępnianie dorobku kulturalnego ludzkości.
(cytat, str. 23) Podstawą metodologii nauk praktycznych jest naczelna zasada prakseologiczna - zasada ekonomizacji działań, dlatego też nauki ukierunkowane na realizację określonych celów praktycznych bywają nazywane naukami prakseologicznymi. Można wśród nich wyróżnić nauki prakseologiczne: - humanistyczne (pedagogika, psychoterapia, polityka) - przyrodnicze (technika, medycyna, rolnictwo)
(cytat, str. 26 - 27) Zdaniem S.Kamińskiego, nauki humanistyczne zajmują się szukaniem efektywnych sposobów i procedur pozwalających w drodze wychowania lub uczenia czy planowania bądź organizowania osiągnięć zamierzone stany osób lub społeczeństw. Zgodnie z takim określeniem zadań humanistycznych nauk prakseologicznych, można do nich zaliczyć naukę o informacji naukowej (informatologię) oraz nauki pokrewne: - bibliotekoznawstwo - naukę o książce - archiwistykę
(cytat, str. 28 - 29) W Polsce pierwsza większą pracę na temat dokumentacji i dokumentologii opublikował w 1946 r. w czasopiśmie "Życie Nauki" prof. Jan Muszkowski. Już samo sformułowanie tytułu - "Dokumentacja i dokumentologia" - wskazuje, że Muszkowski rozróżniał działalność praktyczną - dokumentację, którą określa jako "zespół działań archiwalnych, bibliotecznych, archiwalnych, muzealnych, informacyjnych itp." oraz dokumentologię tj. tworzącą się nową dyscyplinę naukową, która miałaby zająć się "problematyką i metoda całego zespołu działań dokumentacyjnych, zmierzając do opracowania teorii nowych poczynań praktycznych".
(cytat, str. 30) GINT - Główny Instytut Dokumentacji Naukowo - Technicznej powstały w 1950 r. Zadaniem GINT było m.in.: -> prowadzenie mających na celu rozwój produkcji przemysłowej prac naukowo - badawczych w dziedzinie metodologii dokumetacji naukowo - technicznej dla wprowadzenia jednolitych i racjonalnych metod pracy w ośrodkach dokumentacji naukowej.
(cytat, str. 46) "Nauki praktyczne" są to zespoły zdań ogólnych stwierdzających, jak w oparciu o zależności można zrealizować stany rzeczy zalecone przez uznane oceny. Jako przykład tego rodzaju nauk mogą posłużyć nauki takie jak: - medycyna - architektura - polityka prawa - pedagogika - nauki rolnicze
(cytat, str. 64) Źródła informacji naukowej: - materiały biblioteczne - narzędzia działalności naukowo - informacyjnej - języki informacyjne - systemy informacji - środki techniczne w działalności informacyjnej - informatyka - nauki handlowe - elektronika itd.
(cytat, str. 75 - 76) Najważniejsze i główne placówki badawcze: 1) IINTE - Instytut Informacji Naukowej, Technicznej i Ekonomicznej 2) GIDNT - Główny Instytut Dokumentacji Naukowo - Technicznej 3) CIDNT - Centralny Instytut Dokumentacji Naukowo - Technicznej 4) CIINTE - Centralny Instytut Informacji Naukowo-Technicznej i Ekonomicznej 5) OIN PAN - Ośrodek Informacji Naukowej Polskiej Akademii Nauk
(cytat, str. 113) Jej zadaniem jest stworzenie warunków umożliwiających realizację społecznych celów działalności informacyjnej i zapewnienie jej efektywności.
(cytat, str. 113) Jako przedmiot badań zostały wyróżnione następujące problemy: - metody dokumentowania - języki informacyjne - mechanizacja i automatyzacja procesów informacyjnych - prace terminologiczne
(cytat, str. 117) Statut CIINTE nakłada na Instytut obowiązek prowadzenia i koordynacji prac naukowych i naukowo - badawczych w zakresie: a) teorii informacji naukowej, technicznej i ekonomicznej oraz dziedzin pokrewnych b) potrzeb informacyjnych użytkowników oraz określania metod i form informacji dostosowanych do ich potrzeb c) powiązania planów działalności informacyjnej z potrzebami planowania i zarządzania na różnych szczeblach d) metodyki gromadzenia, opracowywania, systematyzacji źródeł informacji i rozpowszechniania materiałów informacyjnych e) bibliotekarstwa fachowego f) środków technicznych, mechanizacji g) organizacji działalności informacyjnej h) stopnia wykorzystania i efektywności informacji i) metod wykorzystania w pracach informacyjnych zagranicznych danych statystycznych i wskaźników techniczno - ekonomicznych
(cytat, str. 118) Do głównych zadań CIINTE należy między innymi: - opracowywanie prognoz rozwoju działalności informacyjnej - inicjowanie i prowadzenie prac naukowo-badawczych w zakresie teorii informacji - inicjowanie i prowadzenie badań podstawowych i stosowanych oraz prac rozwojowych w dziedzinie informacji związanych z doskonaleniem metod i modernizacją techniczną ogólnokrajowego systemu informacji i podnoszenia jego efektywności - opracowywanie systemów, podsystemów i modeli działalności informacyjnej związanej z doskonaleniem ogólnokrajowego systemu informacji - badanie potrzeb użytkowników informacji i możliwości ich lepszego zaspokajania - śledzenie tendencji i kierunków rozwoju informacji naukowej, technicznej i ekonomicznej w świecie w celu adaptacji przodujących osiągnięć w tej dziedzinie dla potrzeb polskiej służby informacji - koordynowanie w skali ogólnokrajowej tematyki prac naukowo - badawczych i metodycznych w dziedzinie informacji - prowadzenie prac normalizacyjnych związanych z działalnością informacyjną
(cytat, str. 119 - 120) Nauka o informacji naukowej spełnia wszystkie warunki składające się na tzw. instytucjonalno - kulturowe czy socjologiczne kryterium wyodrębniania się i usamodzielniania dyscyplina naukowych, a mianowicie: 1. informacja naukowa stanowi przedmiot studiów akademickich z własnymi programami prawem do nadawania stopni naukowych 2. istnieją placówki naukowe i organizacje społeczne, krajowe i międzynarodowe skupiające specjalistów informacji naukowej 3. ukazuje się kilkaset czasopism z zakresu informacji naukowej 4. organizowane są konferencje krajowe i międzynarodowe poświęcone problemom nauki o informacji naukowej
(cytat, str. 122) Podział badań podstawowych CIINTE obejmuje działania takie jak: - prognozowanie rozwoju informacji naukowej, technicznej i organizacyjnej w kraju i na świecie - jako podstawa weryfikacji programów rozwojowych SINTO - podstawy organizacji i działania systemów informacyjno - wyszukiwawczych - podstawy lingwistyki formalnej naturalnych języków tekstowych - jako podstawa naukowa do budowy języków informacyjno - wyszukiwawczych
(cytat, str. 130) Szereg podtematów, jakimi zajmuje się CIINTE: 1. użytkownicy - metody informowania - formy informacji 2. rodukcja światowa i żywotność informacyjna dokumentów pierwotnych 3. funkcjonalność dokumentów pierwotnych i wtórnych 4. języki informacyjne jako systemy organizowania zbiorów informacji 5. mechanizacja 6. struktura języka polskiego 7. zagadnienia prawne działalności informacyjnej 8. kadry pracownicze służby informacyjnej 9. ekonomika działalności informacyjnej 10. organizacja placówek i sieci informacyjnych 11. prognostyka działalności informacyjnej 12. podstawowe pojęcia działalności informacyjnej
(cytat, str. 132) Interdyscyplinarny charakter informatologii przejawia się m.in. w stosowaniu w pracach naukowych z zakresu informacji naukowej różnorodnych metod badawczych.