Encyklopedia Zarządzania :: Wst��p do zarz��dzania jako��ci��
Przeglądanie katalogu (kliknij)
Przeglądaj katalog alfabetyczny według autorów, tytułów lub słów kluczowych. Kliknij odpowiedni przycisk poniżej, a następnie wybierz pierwszą literę nazwiska, tytułu czy słowa kluczowego.
(cytat, str. 13) (...) filozoficzne odniesienie do jakości sprowadza się do pojęć ogólnych: właściwość, rodzaj, gatunek, wartość danego przedmiotu czy zjawiska. Współcześnie definicje kładą większy nacisk na społeczne aspekty jakości, a konkretnie odnoszą się do jakości produktu i jego wartości użytkowej. Bowiem współcześnie jakość to: zgodność z celem, zgodność ze specyfikacją, zero braków, stopień doskonałości wyrobu lub usługi. Czyli obecnie jakość to zespół cech i charakterystyk wyrobu lub usługi, które noszą w sobie zdolność zaspokojenia określonej potrzeby.
(parafraza, str. 14) Definicja jakości wg Europejskiej Organizacji Ds. Jakości (EOQ): "Jakość wyrobu jest stopniem spełnienia przezeń wymagań odbiorcy. W każdym wyrobie (w tym w usłudze) jakość jest kombinacją jakości typu i jakości wykonania" JAKOŚĆ TYPU - stopień zgodności projektu wyrobu, który ma być produkowany z wymaganiami i oczekiwaniami klienta - sfera przedprodukcyjna. JAKOŚĆ WYKONANIA - stopień zgodności wytworzonego wyrobu z przyjętym wzorcem (projektem) - sfera produkcyjna. JAKOŚĆ EKSPLOATACJI - stopień zgodności czynności serwisowych w odniesieniu do wyrobu z wymaganiami projektu - sfera poprodukcyjna.
(cytat, str. 18) (...) ewolucję metod zarządzania jakością, we współczesnym tego słowa znaczeniu, najczęściej rozpatruje się poczynając od pierwszych dziesięcioleci XX wieku. Autorzy, w zależności od ujęć i rozwiązań w zakresie zarządzania jakością dzielą ten okres na 4 do 7 etapów. Wydaje się jednak uzasadnione, aby rozwój metod zarządzania jakością podzielić na cztery etapy (generacje), które wyraziście akcentują jej ewolucyjny charakter. Wyznaczanie dokładnych ram czasowych mija się z celem, bowiem są one uzależnione od rozwoju kulturowego i cywilizacyjnego państw i regionów. Poszczególne okresy (etapy) można sklasyfikować następująco: 1) kontrola techniczna (inspekcja jakości) (QI), 2) kontrola jakości (QC), 3) zapewnienie jakości (QA), 4) kompleksowe zarządzanie jakością (TQM).
(cytat, str. 23) 10 zasad kaizen: 1. Problemy stwarzają możliwości, 2. Pytaj 5 razy "Dlaczego?", 3. Bierz pomysły od wszystkich, 4. Myśl nad rozwiązaniami możliwymi do wdrożenia, 5. Odrzucaj ustalony stan rzeczy, 6. Nie przyjmuj do wiadomości, że czegoś się nie da zrobić, 7. Wybieraj proste rozwiązania - nie czekając na te idealne, 8. Użyj sprytu zamiast pieniędzy, 9. Pomyłki koryguj na bieżąco, 10. Ulepszanie nie ma końca.
(cytat, str. 23) Kaizen nie sprowadza się tylko do tego, by produkt, czy usługa odpowiadały określonym wymaganiom jakości. W myśl tej filozofii jakość sprowadza się do stylu życia - niekończącego się procesu ulepszania. Podstawową regułą tej filozofii jest ciągłe zaangażowanie oraz chęć ciągłego podnoszenia jakości firmy i produktu. Filozofia kaizen opiera się na dwóch zasadniczych elementach: a) ulepszanie i zmiany na lepsze, b) toczący się ciągły proces.
(parafraza, str. 28 - 29) Cykl poprawy jakości Deminga (cykl PDCA) zwany również cyklem ustawicznej poprawy jakości, kołem jakości, kołem Deminga. Jest to stały cykl doskonalenia jakości produktu lub usługi, w którym działania mające na celu zapewnienie jakości ułożone są wg logicznej sekwencji imperatywów typu: 1. PLAN - zaplanuj, co będziesz wykonywał. 2. DO - wykonaj, co zaplanowałeś. 3. CHECK - sprawdź (oceń), co wykonałeś i przedstaw dowody oceny. 4. ACTION - działaj, popraw różnice między tym, co zaplanowałeś, a tym, co otrzymałeś. Jeśli wyniki nie są zadowalające wracamy do początku i proces doskonalenia zaczynamy od początku. W związku z tym, że zawsze jest coś, co wymaga poprawy lub zmiany, ten proces nigdy się nie kończy.
(parafraza, str. 29 - 30) Spirala jakości utworzona przez J.M. Jurana zaczyna się od badania oczekiwań użytkownika, poprzez projektowanie produktu, zaopatrzenie, produkcję, sprzedaż, po obsługę posprzedażną. Spirala powinna zatoczyć krąg na wyższym poziomie, po czym następuje jej kontynuowanie. Juran wyróżnia dwie grupy działań w obszarze jakości: - działania kierownicze i ekonomiczne (polityka organizacji, planowanie, organizowanie, dobór personelu itd.) - działania techniczne (projektowanie, specyfikacja wymagań, produkcja, wyposażenie, kontrola techniczna itd.). Jako jedyny tak wyraźnie akcentuje on aspekt techniczny w zarządzaniu jakością. Juran opracował także tzw. trylogię procesu zarządzania (trylogia Jurana): planowanie jakości - określenie klienta, identyfikacja jego potrzeb, rozwijanie procesów odpowiedzialnych za kreowanie i wytwarzanie tych cech, przeniesienie uzyskanych wyników na czynności operacyjne; kontrola jakości - celem jest zagwarantowanie osiągnięcia ustalonych założeń w zakresie produktu, procesu, podczas działań operacyjnych, efektem powinno być skorygowanie błędu, wyciągnięcie odpowiednich wniosków i ich wdrożenie; doskonalenie jakości - jedyny etap, na którym może być dokonana redukcja lub eliminacja strat.
(parafraza, str. 31 - 32) Philip B. Crosby zawarł założenia swojej koncepcji zarządzania jakością w czterech zasadach, które nazywa "absolutami": 1. Jakość określa się jako zgodność ze specyfikacją, a nie jako dobry produkt. 2. Jakość osiąga się przez profilaktykę, a nie przez ocenianie. 3. Jakość mierzy się kosztem braku zgodności ze specyfikacją, a nie wskaźnikami. 4. Standard jakości oznacza brak usterek i nie ma tu miejsca na dopuszczalny poziom jakości.
Słowa kluczowe:Jakość Komentarze i źródła pierwotne: Bank J., Zarządzanie przez jakość, Felberg, Warszawa 1999
(parafraza, str. 35 - 36) TQM (Total Quality Management) jest uporządkowaną strukturą kierowania przedsiębiorstwem w celu osiągnięcia najlepszych wyników. Jest to koncepcja zarządzania ukierunkowana na zaspokajanie potrzeb i oczekiwań klientów przez zaangażowanie wszystkich pracowników w realizację strategii organizacji, jak również proces ciągłego doskonalenia. TQM tłumaczy się na język polski jako: Zarządzanie Przez Jakość, Kompleksowe Zarządzanie Przez Jakość, Kompleksowe Zarządzanie Jakością. Każdy wyraz w tej nazwie jest ważny, ma konkretne znaczenie: Total (kompleksowa) - oznacza możliwość zastosowania tego systemu we wszystkich rodzajach przemysłu i usług, w całej organizacji, e każdej jej komórce, na każdym stanowisku, w sposób nieograniczony. Quality (jakość) - oznacza skoncentrowanie się na kliencie, spełnienie jego wymagań w pełni zadowalający sposób, zarówno w przypadku klientów wewnętrznych (w ramach organizacji), jak i zewnętrznych (poza nią). Management (zarządzanie) - oznacza metodę rozwiązywania problemów i osiągania znacznej poprawy poprzez dążenie do wyższej jakości pracy i jej efektów, czyli podejmowanie decyzji podporządkowanych ciągłej poprawie jakości produktów.
(parafraza, str. 40) 8 zasad TQM: 1. Orientacja nastawiona na klienta. 2. Przywództwo. 3. Zaangażowanie ludzi. 4. Podejście procesowe. 5. Systemowe podejście do zarządzania. 6. Ciągłe doskonalenie. 7. Podejmowanie decyzji na podstawie faktów. 8. Korzystne więzi z dostawcami.
(cytat, str. 45) Prakseologia jest dziedziną badań naukowych ustalającą najszersze uogólnienia odnoszące się do wszelkiego świadomego i celowego działania ludzkiego, zwłaszcza racjonalności, skuteczności i efektywności jego metod. Jaj zadaniem jest m.in. naukowe badanie warunków sprawności działań. W związku z tym zajmuje się ona typologią działań, połączoną z dociekaniem przyczyn ich powodzeń i niepowodzeń.
(cytat, str. 47 - 48) Typizacja to ujednolicanie wytwarzanego sprzętu, urządzeń, konstrukcji itp. Typizacja dotyczy najczęściej części lub zespołów spełniających w różnych wyrobach te same funkcje. Unifikacja stanowi krok naprzód w stosunku do typizacji - to ograniczanie liczby gatunków i rodzajów produkowanych wyrobów w celu zwiększenia seryjności wywarzanych asortymentów. Zarówno typizacja, jak i unifikacja prowadzą do obniżenia kosztów produkcji i mają duże znaczenie praktyczne.
(cytat, str. 48) Norma (standard) - przyjęty na zasadzie konsensusu i zatwierdzony przez upoważnioną jednostkę dokument ustalający zasady, wytyczne lub charakterystyki zmierzające do optymalnego uporządkowania w określonej dziedzinie.
(cytat, str. 49) Norma jest efektem działalności normalizacyjnej. Zgodnie z definicją zawartą w normie ISO 9000:2000 System Zarządzania Jakością - Podstawy i terminologia: Normalizacja (standarization) - działalność mająca na celu uzyskanie optymalnego stopnia uporządkowania w określonej dziedzinie, poprzez ustalenie postanowień przeznaczonych do powszechnego i wielokrotnego stosowania, dotyczących istniejących lub możliwych do zaistnienia problemów.
(cytat, str. 55) Po raz pierwszy seria norm ISO 9000 została opublikowana w 1987 roku. W opracowaniu tej serii norm wykorzystano doświadczenia w normalizacji systemu jakości Wielkiej Brytanii, Kanady, Niemiec, USA, Francji. Normy te, w krótkim czasie, stały się najbardziej znanymi i najszerzej akceptowanymi normami jakościowymi na świecie. Normy te zapewniały: - przejrzystość procesów zachodzących w organizacji, - zaufanie klientów, - oszczędność na auditach klienckich (wynikających z zaufania klientów do certyfikowanych organizacji).
(cytat, str. 57) System zarządzania jakością jest podstawą planu strategicznego firmy. Istotą jego jest odejście od kontroli jakości przez odpowiednie wydzielone do tego celu służby, uznanie, że jakości nie można "wykontrolować". Odpowiedzialność za jakość spoczywa na systemie zarządzania. Norma PE-EN ISO 9000-2001 system zarządzania jakością definiuje jako: system zarządzania do kierowania organizacją i jej nadzorowania w odniesieniu do jakości.
(parafraza, str. 58 - 59) Styl amerykański - oparty na marketingu, ma korzenie w filozofii Platona, który prezentował subiektywne podejście do jakości uważając, że jakość można zrozumieć jedynie przez doświadczenie. To podejście znalazło odzwierciedlenie w teorii kompleksowego sterowania jakością (TQC - Total Quality Control). Europejski styl zarządzania - nawiązuje do myśli filozoficznej Arystotelesa, który termin "jakość" umieścił wśród dziesięciu tzw. kategorii, obok: ilości, relacji, substancji, miejsca, czasu, położenia, dyspozycji, czynności oraz procesu. Według Arystotelesa jakość określają odpowiednie cechy. Na podstawie zbioru cech można odróżnić jeden produkt od innych. To podejście do jakości zostało rozwinięte w dorobku normalizacyjnym państw europejskich, a ostatecznie w opracowaniu systemowych norm ISO serii 9000. Japoński styl zarządzania - oparty na filozofii kaizen, źródeł tego podejścia można się dopatrywać w chińskiej myśli filozoficznej Lao Tsu i Konfucjusza oraz rodzimych tradycji kształtowanych przez setki lat. Podobnie jak u Platona jakość związana jest z doświadczeniem, które jednak jest traktowane jako punkt wyjścia do dalszych działań. Z doświadczenia wynika co można poprawić, udoskonalić. Rezultatem doświadczeń japońskich (i w pewnym zakresie amerykańskich) jest koncepcja sterowania jakością w przekroju całej firmy (Company Wide Quality Control - CWQC).
(cytat, str. 60) Zarządzanie jakością obejmuje wszystkie działania z zakresu zarządzania, które decydują o polityce jakości, celach i odpowiedzialności, a także o ich realizacji w ramach systemu jakości za pomocą takich środków jak planowanie jakości, sterowanie jakością, zapewnienie jakości i doskonalenie jakości.
(cytat, str. 61) Podstawowe cechy współczesnego podejścia do zarządzania jakością to: - zastosowanie procedur zarządzania jakością do wszystkich zagadnień związanych z zarządzaniem, w tym także do ustalania polityki, strategii, struktury organizacyjnej i formowania kultury pracy, - w zapewnienie jakości zaangażowani są wszyscy pracownicy, - zapobieganie problemom, a nie ich usuwanie, - główna odpowiedzialność za zapewnienie jakości spoczywa na kadrze kierowniczej, która inicjuje i organizuje działania na rzecz podniesienia jakości, - poczucie współodpowiedzialności dostarczające satysfakcji z pracy i zwiększające motywację, - zbierana jest wiedza o oczekiwaniach i wymaganiach klientów.
(cytat, str. 70) Każde działanie przekształcające dane wejściowe na dane wyjściowe należy rozpatrywać jako proces. Zarówno wejścia, jak i wyjścia mogą być materialne lub niematerialne. Organizacje, aby funkcjonować skutecznie, powinny identyfikować i zarządzać licznymi wzajemnie powiązanymi i wzajemnie oddziałującymi procesami. Identyfikacja procesów stosowanych w organizacji, zarządzanie nimi i, wzajemne ich oddziaływania, określane są jako "podejście procesowe".