Encyklopedia Zarządzania :: Zarz��dzanie jako��ci�� w przedsi��biorstwie
Przeglądanie katalogu (kliknij)
Przeglądaj katalog alfabetyczny według autorów, tytułów lub słów kluczowych. Kliknij odpowiedni przycisk poniżej, a następnie wybierz pierwszą literę nazwiska, tytułu czy słowa kluczowego.
(cytat, str. 9 - 10) Jakość- w kategorii filozoficznej oznacza w sensie ogólnym- właściwość, rodzaj, gatunek, wartość danego przedmiotu, w znaczeniu ściślejszym- cechę lub zespół cech odróżniających dany przedmiot od innych bądź też całokształt cech danego przedmiotu, istotnych ze względu na jego strukturę wewnętrzną oraz ze względu na jego stosunki, oddziaływanie i związki z otoczeniem, zgodnie z normą międzynarodową EN 28402, jakość, jest to ogół cech i właściwości wyrobu lub usługi decydujących o zdolności wyrobu lub usługi do zaspokojenia stwierdzonych lub przewidywanych potrzeb.
(cytat, str. 11) Klasa jakości- odzwierciedla zaplanowane zróżnicowanie wymagań lub zróżnicowanie stwierdzone oceniane przede wszystkim przez kryterium funkcjonalności i kosztu. Klasa często oznaczona jest cyfrowo, zwykle dla klasy najwyższej przyjmuje się oznaczenie 1 a dla klas niższych, odpowiednio 2,3 itd. Jeżeli klasa oznaczona jest znakami, tak jak np. w przypadku hoteli liczbą gwiazdek, to najwyższa klasa oznaczona jest największą liczbą znaków.
(cytat, str. 13 - 15) Usługa- działalność dostawcy polegająca na wykonaniu czynności służących spełnianiu potrzeb odbiorcy. Według Głównego Urzędu Statystycznego usługi obejmują: 1) wszelkie czynności świadczone na rzecz jednostek gospodarczych prowadzących działalność o charakterze produkcyjnym, nietworzące bezpośrednio dóbr materialnych, 2) wszelkie czynności świadczone na rzecz jednostek gospodarki narodowej oraz na rzecz ludności, przeznaczone dla celów konsumpcji indywidualnej, zbiorowej i ogólnospołecznej. Usługami w szczególności są: - czynności o charakterze naprawczym, remontowym i konserwacyjnym, - czynności będące współdziałaniem w procesie produkcji, ale nie tworzące nowych dóbr, - czynności z zakresu budownictwa, handlu, transportu, łączności, - czynności zaspokajające potrzeby porządkowo-organizacyjne społeczeństwa, - pozostałe czynności usługowe związane z różnego rodzaju przedsiębiorczością. Cechy charakterystyczne usług to: 1) niematerialny charakter- usługi są nieuchwytne, 2) równoczesność produkcji i konsumpcji- usługa jest realizowana i jednocześnie konsumowana, 3) nietrwałość- nie jest możliwa produkcja usług na skład, 4) ścisły związek usługi z osobą wykonawcy- realizacja usługi wiąże się z bezpośrednim kontaktem usługodawcy z klientem, 5) heterogeniczność- oznacza różnorodność usług.
(cytat, str. 21) Kryteria decydujące o ocenie jakości usług: 1) dostępność- rozumiana jako dogodna lokalizacja placówek usługowych, najbardziej odpowiedni czas ich otwarcia a także krótki czas oczekiwania na wykonanie usługi, 2) informacja o usługach świadczonych przez daną firmę- powinna być podana precyzyjnie i komunikatywnie, 3) kompetencje i uprzejmość personelu świadczącego usługi, 4) zaufanie i rzetelność- firma usługowa i jej pracownicy są wiarygodni dbając o interesy swoich klientów, 5) odpowiedzialność- usługodawcy działają kompetentnie i szybko, 6) bezpieczeństwo- w procesie świadczenia usługi ryzyko związane z jej realizacją jest eliminowane, 7) infrastruktura materialna usługi- odpowiednie i fachowe jej wykonanie, 8) nieustanne pogłębianie wiedzy przez usługodawcę o potrzebach teraźniejszych i przyszłych, obecnych i potencjalnych nabywców.
(cytat, str. 23 - 24) TQM- Total Quality Management, Kompleksowe Zarządzanie Jakością, jest to wszechstronna filozofia postępowania, mająca na celu poprawę przede wszystkim konkurencyjności poprzez planowanie, organizowanie i zrozumienie każdego działania poprzez zaangażowanie każdego pracownika na każdym poziomie funkcjonalnym. TQM jest użyteczna we wszystkich rodzajach organizacji, zapewnia i wymaga, że Zarząd uwzględni w swym postępowaniu strategiczny pogląd na jakość i skoncentruje uwagę na zapobieganiu a nie wykrywaniu błędów. TQM jest metodą usuwania braków poprzez zaangażowanie każdego z osobna w poprawę sposobu wykonywania produktów i operacji. TQM musi być zastosowana w całej organizacji tak, aby osoby z różnych działów z różniącymi się priorytetem i zdolnościami czy umiejętnościami komunikowały się ze sobą i udzielały sobie pomocy. Główne zasady TQM: - zaangażowanie w stałą poprawę, - filozofia "dobrze za pierwszym razem", - szkolenie personelu w celu zrozumienia stosunków klient- dostawca, - zarządzanie systemami poprawy, - nowoczesny nadzór i edukacja w zakresie diagnozowania firmy, - zarządzanie procesami poprzez pracę zespołową, - eliminacja barier i strachu przed "nieznanym", ulepszona komunikacja, szkolenie ekspertów, - systematyczne podejście do wprowadzania TQM.
(cytat, str. 43 - 44) Polskie Centrum Badań i Certyfikacji- państwowa jednostka organizacyjna, podlega Prezesowi Rady Ministrów, do jego zadań, jako krajowej organizacji badań i certyfikacji należy: - organizowanie i nadzorowanie systemu badań i certyfikacji, - akredytowanie laboratoriów badawczych, - akredytowanie jednostek certyfikujących, - certyfikowanie systemów jakości u dostawców, - certyfikowanie auditorów, - kontrolowanie, - organizowanie szkoleń i doskonalenie kadr na potrzeby badań i certyfikacji.
(cytat, str. 45) Rada do Spraw Badań i Certyfikacji- organ stanowiący w zakresie tworzenia i nadzorowania realizacji polityki badań i certyfikacji, działa przy Centrum Badań i Certyfikacji. Do zakresu działania Rady należy: 1) określanie stanu i kierunków rozwoju badań i certyfikacji, 2) zatwierdzanie planów i programów prac Centrum, 3) ocena działalność merytorycznej i finansowej Centrum
(cytat, str. 46 - 47) Zakres certyfikacji wyrobów i usług- wyroby krajowe i importowane mogące stwarzać zagrożenie lub które służą ratowaniu życia, zdrowia i środowiska podlegają obowiązkowi zgłaszania do certyfikacji na zastrzeżony przez Centrum znak bezpieczeństwa i oznaczenie tym znakiem. Z kolei usługi mogące stwarzać zagrożenie lub które służą ratowaniu życia, zdrowia i środowiska, podlegają obowiązkowi certyfikacji na certyfikat systemu jakości. Podstawą oceny wyrobów i usług, są Polskie Normy wprowadzone do obowiązkowego stosowania oraz właściwe przepisy prawne. Wykaz wyrobów i usług z zakresu podlegającemu obowiązkowi zgłaszania do certyfikacji na znak bezpieczeństwa i certyfikat systemu jakości ustala Dyrektor Centrum, w porozumieniu z właściwymi naczelnymi i centralnymi organami administracji państwowej oraz innymi jednostkami. Wykaz tych wyrobów i usług jest publikowany w Dzienniku Urzędowym Rzeczpospolitej Polskiej "Monitorze Polskim".
(cytat, str. 53) Koszty jednostki gospodarczej- wyrażone w pieniądzu celowe zużycie rzeczowych składników majątku i usług obcych, wynagrodzenia za pracę i nakłady czysto pieniężne związane z normalną działalnością tej jednostki.
(cytat, str. 53 - 55) Podział kosztów: 1) Podział kosztów według rodzajów: amortyzacja majątku trwałego, zużycie materiałów i energii, usługi obce itp. 2)Podział kosztów według ich struktury wewnętrznej: a) koszty proste- składają się z jednego rodzaju kosztów, np. amortyzacja, wynagrodzenie, b) koszty złożone- obejmują kilka rodzajów kosztów. 3)Podział kosztów według rodzajów działalności: a) koszty działalności podstawowej- główny przedmiot działalności gospodarczej jednostki, b) koszty działalności pomocniczej- wykonującej usługi dla działalności podstawowej i zarządu, c) koszty zarządu- związane z organizacją, kierownictwem i obsługą całej działalności gospodarczej jednostki. 4)Podział kosztów według stopnia zależności kosztów od wielkości produkcji: a) koszty stałe- kształtują się na tym samym poziomie, niezależnie od wielkości produkcji, b) koszty zmienne, kształtują się w określonej proporcji do wielkości wytworzonej produkcji. 5)Podział kosztów według sposobu ich odnoszenia na wytwarzane produkty: a) koszty bezpośrednie- które można na podstawie pomiaru zaliczyć na produkty lub ich rodzaje, b) koszty pośrednie- dotyczą kilku lub wszystkich produkowanych wyrobów i usług, 6)Podział kosztów ze względu na ich związek z osiągniętymi przychodami: a) koszty uzyskania przychodów, b) wydatki i koszty nie stanowiące kosztów uzyskania przychodów
(cytat, str. 58) Koszty zewnętrznego zapewnienia jakości- koszty związane z prezentacją i dowodami wymaganymi przez odbiorców jako obiektywne wykazanie jakości.
(cytat, str. 58) Operacyjne koszty jakości- koszty ponoszone przez przedsiębiorstwo w celu osiągnięcia i zapewnienia przyjętych i określonych poziomów jakości. Obejmują one: 1) koszty zapobiegania i oceny, 2) koszty uszkodzeń.
(cytat, str. 60) Wewnętrzne koszty wad- pojawiają się kiedy wady produktów sięgają zaprojektowanego poziomu jakości i są zauważane przed wysłaniem do miejsca odbioru przez klienta. Są to przede wszystkim koszty złego sterowania procesem produkcyjnym. Do wewnętrznych kosztów wad zaliczamy: - koszty złomu, koszty poprawek, przeróbek, koszty ponownej kontroli, koszty przeklasyfikowania, koszty odpadów, koszty analizy błędów.
(cytat, str. 60) Koszty oceny- koszty towarzyszące ocenie nabywanym materiałów, szacowaniu zdolności procesów, działań międzyoperacyjnych, produktów i usług odnośnie możliwości spełnienia wymagań specyfikacji, zawierają one koszty: weryfikacji, audytów jakości, sprzętu kontrolnego, skalowania dostawców
(cytat, str. 61) Zewnętrzne koszty wad- pojawiają się kiedy wady produktów czy usług sięgają zaprojektowanego poziomu jakości i nie są identyfikowane przed dostarczeniem wyrobu do rąk klienta. Ta grupa kosztów łącznie z kosztami braków wewnętrznych jest uznawana za możliwą do uniknięcia. Zewnętrzne koszty wad zawierają następujące elementy: - koszty naprawy i serwisu, -koszty gwarancji, - koszty skarg i reklamacji, - koszty zwrotów, - koszty obciążeń, - koszty straty dobrej reputacji przedsiębiorstwa.
(cytat, str. 64) Koszty zapobiegania- związane z projektowaniem, wprowadzaniem i utrzymaniem systemu jakości, jak i odpowiednim poziomem stanu technicznego narzędzi i urządzeń. Koszty zapobiegania są planowane i ponoszone przed rozpoczęciem produkcji. Zawierają one następujące koszty: - spełnienia wymagań dotyczących produktu, - planowania produkcji, - koszty wyposażenia do badań, - szkolenia, - koszty różne.
(cytat, str. 67) Koszty prewencji- są to koszty wszelkich działań, dokonywanych przez przedsiębiorstwo w celu upewnienia się, iż wytworzenie czegoś nieudanego nie może mieć miejsca. W kosztach prewencji mieszczą się także koszty wszelkich bieżących przeróbek. Są to koszty nieuniknione oraz całkowicie zależne od samego przedsiębiorstwa.
(cytat, str. 73 - 75) Rachunek kosztów jakości- jest składową Rachunkowości, a w jego skład wchodzą czynności ewidencji, rozliczenia i kalkulacji kosztów. Zadaniem rachunku kosztów jest kontrola ekonomiczności produkcji przez ewidencję i doliczanie kosztów powstających w wyniku realizacji zadań w przedsiębiorstwie. Rachunek kosztów jakości to system rejestrowania na odpowiednich kontach wszystkich kosztów związanych z jakością produkcji, powstających we wszystkich etapach realizacji wyrobu, polega on również na przeprowadzaniu analizy kształtowania się kosztów jakości, podejmowaniu działań na rzecz poprawy jakości oraz optymalizacji kosztów nieodpowiedniej jakości.
(cytat, str. 83 - 84) Dokumentacja systemu jakości zawiera: 1) księgę jakości- jest to zbiór zasad opisujących wybrany model systemu jakości w oparciu o wymagania normy ISO serii 9000, 2) procedury systemowe- są to dokumenty opisujące cele, odpowiedzialności i zadania dla realizacji odpowiednich elementów systemu jakości, 3) instrukcje robocze- dokumenty opisujące szczegółowo jak elementy systemu jakości ustanowione w procedurach są realizowane przez komórki funkcyjne zakładu.