Encyklopedia Zarządzania :: Zarz������dzanie jako������ci������ w przedsi������biorstwie
Przeglądanie katalogu (kliknij)
Przeglądaj katalog alfabetyczny według autorów, tytułów lub słów kluczowych. Kliknij odpowiedni przycisk poniżej, a następnie wybierz pierwszą literę nazwiska, tytułu czy słowa kluczowego.
(cytat, str. 97 - 98) FMEA- Analiza rodzajów i skutków możliwych rodzajów błędów. Jest to metoda wykorzystywana przy zapobieganiu i niwelowaniu skutków wad, jakie mogą wystąpić w procesach konstrukcyjnych i wytwórczych. Metoda ta umożliwia wykorzystanie doświadczenia i wiedzy pracowników z działu marketingu, projektowania, technologii produkcji, zaopatrzenia, dystrybucji i serwisu w celu zidentyfikowania obszarów występowania potencjalnych problemów i błędów oraz w celu stymulowania działań redukujących te problemy. Istota metody FMEA sprowadza się do następujących kroków: - zidentyfikowanie wszystkich elementów wyrobu, - sporządzenia listy możliwych błędów, - sporządzenie listy prawdopodobnych skutków tych błędów, - sporządzenie listy przyczyn możliwych błędów, - przyporządkowanie możliwym błędom wartości ryzyka, - obliczenie wskaźnika oceny i uporządkowanie możliwych błędów wg ich rangi, - wskazanie działań naprawczych. Fazy metody FMEA: 1) Planowania i przygotowania- wdrożenie metody FMEA poprzedzone jest szkoleniem prowadzonym dla zespołu mającego zając się analizą możliwych do wystąpienia błędów, do prac przygotowawczych należy także opracowanie planu działań oraz sposobu i metod ich realizacji. 2) Analiza potencjalnych błędów- elementami pełnej analizy są możliwe błędy, skutki błędów, przyczyny błędów. 3) Określenie ryzyka związanego z błędami- dla każdego błędu, jego przyczyny i skutku określa się punktując w skali 1-10 prawdopodobieństwo wystąpienia tego błędu, znaczenie tego błędu dla odbiorcy oraz prawdopodobieństwo wykrycia błędu przez dostawcę, producenta. 4) Planowanie działań zapobiegawczych- działania prewencyjne i korygujące powinny być wdrożone po przeprowadzeniu dodatkowych badań i testów, które sprecyzują skuteczność tych działań.
(cytat, str. 104) Metoda Taguchi- metoda ta niesie przejrzystość, kompleksowość oraz skuteczność rozwiązań. Efektywność metody wzrasta, jeśli jest ona stosowana w fazie projektowania produktu. Metoda ta sprowadza się do rozwiązania trzech problemów związanych z jakością: 1) oszacowanie jakości- w celu oszacowania jakości przyjęto dwa wyznaczniki:- funkcję strat jakości, - stosunek sygnału do zakłócenia, 2) podnoszenie poziomu jakości przy optymalnych kosztach- stosowanie sterowania jakością "off- line" , 3) kontrolowanie i utrzymywanie kosztów na optymalnym poziomie- realizowane przez sterowanie jakością "on-line".
(cytat, str. 113) QFD- Metoda dopasowania funkcji jakości, przydatna na jednym z etapów Metody Taguchi, który dotyczy projektowania systemu obejmującego określenie wymaganych materiałów i komponentów, technologii. Metoda ta polega na: - definiowaniu cech wyrobu w ich wzajemnej zależności i zagwarantowaniu, by cechy te uwzględnione zostały w wielostopniowych pracach rozwojowych, w procesach produkcji i wreszcie w wyrobie, - QFD to system projektowania produktu lub usługi oparty na jak najpełniejszym uwzględnieniu potrzeb klientów. Metoda ta przekłada wymagania klienta na język technicznych wymagań odnośnie każdego produktu. Metoda QFD bazuje na zaangażowaniu pracowników związanych bezpośrednio z wytwarzaniem produktu. Strategia zapewnienia jakości wymaga stosowania choćby prostych metod statystycznych. Dla wdrożenia QFD niezbędne jest istnienie zespołów pracowniczych. Specyfika projektowanego produktu determinuje dobór uczestników zespołu, według kryterium fachowości, kompetencji, usytuowania w strukturze organizacyjnej.
(cytat, str. 122 - 123) Kaizen- metoda ta wnosi stałą poprawę oraz usprawnianie, w realizację których włączone jest najwyższe kierownictwo, personel średniego szczebla i wszyscy pozostali pracownicy. Działania Kaizen stanowią małe, lecz stałe usprawnienia realizowane w warunkach status quo na zasadach ciągłości. Wprowadzenie innowacji powoduje gwałtowną zmianę status quo, ponieważ dokonywana jest w wyniku inwestycji w sprzęt lub technologię. Kaizen wypełnia przestrzeń między innowacjami a utrzymaniem istniejącego stanu na niezmienionym poziomie, umożliwia ciągłą poprawę wykorzystania potencjału firmy. Poprawa jakości nie tylko produktów i usług, ale także pracy ludzi, sposobu obsługi maszyn, sposobu traktowania procedur i instrukcji systemu zapewnienia jakości oraz wszystkich innych aspektów ludzkiego zachowania stanowi istotę Kaizen. Szczególne cechy Kaizen to: - długookresowe i długotrwałe skutki, - powolne tempo wprowadzania, - ciągłe, rozszerzające się ramy czasowe, - stopniowa stała ewolucja, - uczestnictwo wszystkich zatrudnionych, - kolektywne i systemowe podejście, - utrzymywanie istniejącego stanu, - konwencjonalna wiedza na temat reguł działania, - inwestycje w celu inicjowania ruchu innowacji wśród pracowników.
(cytat, str. 131 - 132) Schemat blokowy- inaczej zwany schematem przepływów lub technicznym, jest narzędziem ułatwiającym poznanie i zweryfikowanie realizowanego procesu. Wymieniany jest zawsze jako środek wykorzystywany w zarządzaniu jakością, chociaż wywodzi się z informatyki. Stosowany jest często w pracy indywidualnej jak i zespołowej. Celem budowy schematu blokowego jest przedstawienie w określonej kolejności działań w danym procesie pod kątem: - logiczności, - uporządkowania, - efektywności, - wystarczalności. Schemat blokowy przeznaczony jest w zasadzie do analizy nierozbudowanych, prostych procesów, natomiast w przypadku tych bardziej złożonych, wieloetapowych należy analizować je cząstkowo. W trakcie budowy schematu należy uwzględnić następujące etapy: - powołanie zespołu specjalistów, - zdefiniowanie początku i końca analizowanego procesu, - przeprowadzenie burzy mózgów i wyszczególnienie głównych działań i punktów decyzyjnych procesu, - uporządkowanie zgodnie z chronologią występowania zgłoszonych działań, - przedstawienie graficzne algorytmu analizowanego procesu, - rozczłonkowanie przygotowanego algorytmu dla ukazania jego złożoności, jeśli zachodzi taka potrzeba
(cytat, str. 142 - 143) Burza mózgów- najbardziej uniwersalne narzędzie i wielu aspektach zarządzania. Służy ona dwóm celom: - tworzy bogactwo pomysłów na temat rozpatrywanego problemu, - poprawia umiejętność współpracy w grupie. Efektem jej stosowania jest nie tylko osiągnięcie celu jaki stawia sobie grupa pracowników ale również sprzyja ona okazji do kształtowania twórczej atmosfery w zespole, co powoduje że pracuje on bardziej efektownie. W burzy mózgów wyróżniamy następujące etapy: - wybór tematu, - skompletowanie zespołu, - wybór kierownika zespołu, - właściwa burza mózgów, - zakończenie, - podsumowanie, - weryfikacja pomysłów. Burza mózgów ma na celu zgromadzenie możliwie jak największej liczby różnorodnych pomysłów dotyczących czy to przyczyn występowania problemu, czy też metod jego rozwiązania, przy jednoczesnym przestrzeganiu zasady, która mówi iż żadne z wypowiadanych propozycji nie mogą być komentowane.
(cytat, str. 148 - 149) Arkusz kontrolny- popularne narzędzie służące monitorowaniu procesu. Za jego pomocą zbieramy pożądany rodzaj informacji. Arkusz przygotowany jest w określonej formie, aby z jednej strony umożliwić indywidualną rejestrację danych, a z drugiej niesprawiający problemu ich odczyt i wykorzystanie do analizy. Często arkusz kontrolny wysteruje w dwóch wersjach, pierwsza posiada formę zindywidualizowaną i służy osobom, które zbierają dane, druga natomiast przeznaczona jest do zbiorczego zestawienia uzyskanych informacji. Dobrze przygotowany arkusz kontrolny charakteryzuje się następującymi cechami: - ma wyraźnie określony cel, - jest czytelny, - łatwy w wypełnianiu, - prosty, - łatwy w odczycie i interpretacji. Aby osiągnąć cel, dla którego budujemy arkusz, należy: - zdefiniować proces który chcemy monitorować, - określić interesujące nas dane, - zaprojektować indywidualną wersję arkusza, - skonsultować projekt w zespole roboczym, - dokonać korekty, - przygotować zbiorczy arkusz.
(cytat, str. 154) Analiza oddziaływań- jest to szczególny rodzaj wywiadu, przeprowadzany ze wszystkimi członkami zespołu pracowniczego, na temat konieczności dokonywania zmian. Celem, dla którego jest on przeprowadzany, jest identyfikacja "wąskich gardeł" procesu produkcyjnego lub usługowego. Metoda ta polega na szczegółowym wywiadzie z pracownikami na temat przyczyn trudności i kłopotów, z którymi spotykają się w pracy. Analizę oddziaływa} przeprowadza się w dwóch etapach: 1) przeprowadzenie wywiadu z uczestnikami na temat nurtujących ich osobiście problemów, 2) dokładna analiza wypowiedzi, szukanie powiązań pomiędzy poszczególnymi problemami.
(cytat, str. 156 - 157) Diagram przyczynowo-skutkowy Ishikawy- jego istotą jest graficzna prezentacja analizy wzajemnych powiązań przyczyn wywołujących określony problem. Doskonale sprawdza się w pracy zespołowej w połączeniu z burzą mózgów. Jest to narzędzie hierarchizujące, którego celem jest pomoc w zlokalizowaniu przyczyn nurtującego nas problemu. Do cech diagramu zalicza się: - uporządkowany przekaz informacji, - trafność analizy, - hierarchia danych, - staranność, - nacisk na lokalizację i eliminacje przyczyn problemu. W budowie diagramu Ishikawy wyróżniamy następujące etapy: - identyfikacja problemu, - inicjacja prac nad diagramem, - uszczegółowienie diagramu, - analiza diagramu.
(cytat, str. 162 - 164) Analiza Pareto- Lorenza- narzędzie służące nadawaniu wazności czynnikom wywołującym problem. Stosowana wymiennie z metodą ABCD, chociaż w praktyce wykorzystywana jest powszechniej. Etapy analizy Pareto: - określenie problemu poddawanego analizie, - stworzenie listy przyczyn, - zdefiniowanie kategorii, - pogrupowanie przyczyn w odpowiednie kategorie oraz uporządkowanie ich zgodnie z częstotliwością występowania lub kosztów, jakich przysparzają, - narysowanie wykresu kolumnowego opartego na uporządkowanych danych, - dokonanie analizy. Analiza Pareto doskonale nadaje się do uporządkowania i przeanalizowania wcześniej zebranych danych. Stosuje się ją kiedy naszym celem jest przeciwdziałanie: - negatywnym zjawiskom o największej częstotliwości występowania, - zjawiskom przysparzającym największych kosztów.
(cytat, str. 168) ABCD ( Metoda Suzuki) - narzędzie, które wykorzystuje się w drugim etapie analizy rozpatrywanego problemu, wykorzystywana przy tworzeniu rankingu ważności czynników wywołujących dany problem. Metodę tą dzielimy na następujące etapy: - porządkowanie przyczyn, - przygotowanie i wypełnienie tabeli indywidualnych wyborów rangi, - przygotowanie i wypełnienie tabeli zbiorczej ocen, - uszeregowanie przyczyn wg rangi. Technika ABCD jest jedną z najchętniej stosowanych pracach japońskich kół jakości. Dla jej pełnego wykorzystania musi stanowić efekt pracy całego zespołu. Podobnie jak w innych przypadkach zespół roboczy powinien zostać starannie dobrany- jego członkowie powinni być specjalistami w konkretnej dziedzinie, związani bezpośrednio z analizowanym problemem, wykazywać pozytywne nastawienie tak do możliwości jego rozwiązania jak również do samej metody.
(cytat, str. 171 - 172) Analiza sił pola- metoda pozwalająca przeprowadzić pewnego rodzaju symulację następstw podjęcia określonych działań, pomaga rozważyć wiele alternatywnych rozwiązań w sposób przemyślany i systematyczny. W analizie sił pola dokonuje się konfrontacji przeciwstawnych sił- sprzyjających i ograniczających osiągnięcie obranego celu. W celu wykorzystania analizy sił pola, należy spojrzeć na dany problem jak na układ dwóch grup sił. Jeżeli dążymy do zmiany obecnego stanu rzeczy, musimy naruszyć istniejącą równowagę sił. Analiza sił pola obejmuje następujące etapy: - przygotowanie wykresu sił pola, - wpisanie aktualnej sytuacji na środku, - wpisanie sytuacji docelowej poniżej, - określenie sił pobudzających, - określenie sił ograniczających, - przeanalizowanie wykresu pod kątem możliwości zmian określonych czynników, dla osiągnięcia celu, - określenie czy wybrane rozwiązania są wykonalne. Analiza sił pola pozwala dostrzec szerokie uwarunkowania zmian. Przede wszystkim ukazuje przeszkody. Jeśli zaproponowane rozwiązanie napotyka na przeszkody nie do pokonania, powinno zostać wykluczone. Metoda ta pozwala również przewidzieć szczególne czynniki, jakie trzeba uwzględniać w fazie przygotowania do wprowadzenia. Analiza sił pola może także wskazać pomocne środki, których zastosowanie przy wprowadzeniu rozwiązania mogło być wcześniej nie brane pod uwagę.
(cytat, str. 175 - 179) Schematy opisowe- są to narzędzia służące do przedstawiania danych ilościowych w prostej czytelnej formie graficznej. Taka właśnie forma powinna stanowić punkt wyjścia do analizy aktualnego stanu, zmian, tendencji, jak również doskonale nadaje się przy podsumowaniach i przedstawieniu efektów końcowych pracy. Schematy opisowe można podzielić na: - schematy przekrojowe- dzieli on całość na dwie części, obrazując dane w formie wykresu. Najbardziej powszechnym jest wykres kołowy, - schemat kolumnowy- wykresy te znajdują zastosowanie, jako ilustracja porównań, - schemat tendencji- przyjmuje najczęściej formę wykresu liniowego. Tworzony dla zilustrowania tendencji analizowanych zjawisk, stanowi najpowszechniej stosowaną technikę ilustracji graficznej.
(cytat, str. 180 - 181) SPC- Statystyczne sterowanie procesem, zbiór technik oraz strategia służąca ograniczaniu zmienności i przez to eliminowaniu przyczyn problemów wynikających z dostaw, produkcji, materiałów, urządzeń produkcyjnych, błędów ludzkich, itd. Wykorzystywanie metod SPC pozwala: - dowiedzieć się czy proces jest zdolny do wypełniania wymagań, czy proces spełnia wymagania w każdym czasie, - przedsięwziąć właściwe działania korygujące przyczyny odchyleń w dowolnym procesie można podzielić na 2 grupy: 1) przyczyny systemowe- wynikające z istoty samego procesu, pracy danej maszyny, urządzenia, wykorzystywanej technologii, 2) przyczyny wyjątkowe- mają charakter wyjątkowy, warunkowane są przez czynniki otoczenia.
(cytat, str. 182) Próbkowanie- proces, dzięki któremu możliwe jest uzyskanie danych na temat całej populacji, przez badanie możliwie jak najmniejszej liczby jej reprezentantów. Próbkowanie jest właściwą metodą w przypadku, gdy: - badanie pełne jest zbyt kosztowne, - musimy być pewni poprawności wyników, - badanie jest niszczące, - wielka liczba obiektów uniemożliwia badanie ich wszystkich.
(cytat, str. 187) Granice kontrolne- obliczane są matematycznie, na podstawie rzeczywistego przebiegu procesu w przeszłości: reprezentują stopień stabilności procesu.