Encyklopedia Zarządzania :: Determinanty rozwoju regionalnego
Przeglądanie katalogu (kliknij)
Przeglądaj katalog alfabetyczny według autorów, tytułów lub słów kluczowych. Kliknij odpowiedni przycisk poniżej, a następnie wybierz pierwszą literę nazwiska, tytułu czy słowa kluczowego.
(cytat, str. 9) Termin "region" - jak każdy termin elementarny - jest terminem ogólnym i wieloznacznym. Zasadniczym podziałem logicznym jest tu podział między dwoma pojęciami: regionu naturalnego (fizyczno-geograficznego) i regionu ekonomicznego.
(cytat, str. 9) Według klasycznego już podziału, wyróżnia się trzy główne znaczenia terminu "region ekonomiczny", a więc jako: 1) narzędzie badania (region statystyczny) 2) narzędzie działania (region administracyjny) 3) przedmiot poznania (region jako obiektywnie istniejący przedmiot poznania)
(cytat, str. 10) Region ekonomiczny (...) Jest to wydzielony na podstawie wyraźnie określonych cech obszar, charakteryzujący się swoistymi formami zagospodarowania.
(cytat, str. 11) Według A. Fajferka każdy region ekonomiczny posiada następujące cechy: 1) jest częścią większego terytorium, 2) ma określoną specjalizację produkcyjno-usługową w ramach całego kraju, 3) każdy region ma co najmniej jeden ośrodek miejski, 4) musi stanowić obszar przestrzennie zwarty.
(cytat, str. 12) region ekonomiczny to pewien obszar: - składający się z podobnych jednostek elementarnych, - wykazujący powiązania wewnętrzne i zewnętrzne, - wyspecjalizowany, - mający wykształcony zespół sił wytwórczych, - mający większy lub mniejszy stopień domknięcia.
(cytat, str. 13) typy regionów ekonomicznych, a mianowicie: 1) ujęcie regionu jako układu strefowego (lub powierzchniowego) obejmującego zwarte obszary jednorodne pod względem pewnych cech określających profil sił wytwórczych (np. obszary rolnicze, przemysłowe), 2) ujęcie regionu jako układu węzłowego tj. obszaru ciążeń lub powiązań produkcyjno-usługowych skupionego wokół dużego miasta.
(cytat, str. 14) Tak więc podstawowymi składowymi regionu węzłowego są: - część centralna - węzeł - najczęściej duże miasto, - otoczenie - to jest obszary peryferyjne, - sieć powiązań między węzłem i otoczeniem.
(cytat, str. 14) Region węzłowy określany jest jako "mniejsza od kraju jednostka terytorialna, w której obrębie można wyróżnić część centralną (obszar centralny), odgrywający aktywną rolę i koncentrującą działalność społeczno-gospodarczą oraz obszary peryferyjne których zasoby są wykorzystywane do zasilania działalności w części centralnej".
(cytat, str. 15) Regiony kompleksowe, ze względu na dominujący dla danego regionu rodzaj działalności, można podzielić na dwa typy: - pierwotne - oparte na wydobyciu surowców, produkcji rolnej, leśnictwie lub rybołówstwie, - wtórne - bazujące na rozwoju różnego rodzaju przetwórstwa.
(cytat, str. 15) Regiony kompleksowe, ze względu na dominujący dla danego regionu rodzaj działalności, można podzielić na dwa typy: - pierwotne - oparte na wydobyciu surowców, produkcji rolnej, leśnictwie lub rybołówstwie, - wtórne - bazujące na rozwoju różnego rodzaju przetwórstwa.
(cytat, str. 15) Region kompleksowy nie jest jednak tylko wyznaczony na podstawie powiązań czysto produkcyjnych. Powiązania produkcyjne generują także sieć powiązań pozaprodukcyjnych i powodują, że region kompleksowy obok cech regionu węzłowego posiada także w swojej strukturze różne układy jednorodne i węzłowe niższego szczebla.
(cytat, str. 16) Regionalizacja polega na zredukowaniu nieskończonej liczby indywidualnych miejsc na ziemi do pewnej skończonej liczby jednostek przestrzennych.
(cytat, str. 18) Do podstawowych odmian metod opisowych zaliczamy między innymi: - metodę analizy historycznej badanego obszaru, - metodę analizy zdjęć lotniczych i satelitarnych, - metodę autopsji (badań terenowych).
(cytat, str. 23) Termin "struktura" w sensie etymologicznym oznacza "budowę, układ elementów stanowiących całość". Mówiąc o strukturze określonego zjawiska (lub zespołu zjawisk), mamy na uwadze wzajemne relacje elementów stanowiących pewną całość, jak i też relacji pomiędzy poszczególnymi elementami tej całości.
(cytat, str. 27) Termin "struktura przestrzenna" wywodzi się z badań nad strukturą regionalną. Według J. Friedmana całą działalność społeczną wyrażają konkretne jednostki (elementy) tworzące określone układy przestrzenne wzajemnie ze sobą powiązane.
(cytat, str. 33) Pojęcie rozwoju opiera się na gruncie takich kategorii przedmiotowych, jak zmiana i struktura. Rozwój jest pewnym ciągiem zmian ukierunkowanych i nieodwracalnych dokonujących się w strukturze obiektów złożonych, to jest systemów.
(cytat, str. 37) Występowanie różnic międzyregionalnych rodzi w poszczególnych krajach różne tendencje do ich niwelowania. Jednak, jak uważa A. Kukliński, "istnienie różnic międzyregionalnych jest problemem, który nigdy nie będzie rozwiązany, ponieważ zawsze będzie istniało zróżnicowanie przestrzenne działalności człowieka".
(cytat, str. 40) (...) nowoczesnych czynników rozwoju, obejmujących między innymi uwarunkowania ekonomiczne (strukturę gospodarki, jej zdolność do przekształceń) oraz społeczno-polityczne (predyspozycje społeczne do postępu i innowacyjności, sprawność systemu ekonomicznego).